به گزارش گروه سیاسی ایسکانیوز؛ در مناظره امروز سید ابراهیم رئیسی رئیس قوه قضائیه، محسن رضایی دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام، عبدالناصر همتی رئیس کل بانک مرکزی، سعید جلیلی عضو شورای عالی امنیت ملی، امیر حسین قاضیزاده نائب رئیس مجلس یازدهم، علیرضا زاکانی رئیس مرکز پژوهشهای مجلس محسن مهرعلیزاده معاون تربیت بدنی رئیس دولت اصلاحات نظرات و برنامههای خود را مورد طرح و نقد یکدیگر قرار میدهند.
هر هفت نامزد حاضر در این دوره از انتخابات، در این مناظره به پرسش هایی با موضوع «اقتصاد» پاسخ می دهند. در نخستین مناظره ۲۱ سوال از نامزدها پرسیده میشود و هر نامزد در انتهای مناظره ۴ دقیقه فرصت خواهد داشت تا جمع بندی داشته باشد.
** دیدگاههای رئیسی؛ داد همه را درآوردید/ چهار واحد تولیدی را هم شما راه میانداختید
- من معقدم به رقابت و مشارکت. در روز اول قوه قضائیه همه شکایتها را پس گرفتم و هیچ روزنامهای را نبستم.
- شما باید پاسخ دهید که چرا من باید با تولیدکنندگان کار داشته باشم؟ چرا داد همه را درآوردید؟
- در مسئولیت قوه قضائیه با پرونده های بسیاری که در دستگاه اجرایی تولید میشود مواجهم و مردم خوب میدانند من در رسیدگی خط قرمز ندارم. باید مجموعه ای که تولید پرونده می کند را اصلاح کرد.
- برای من خدمت در قوه قضائیه بسیار مغتنم است ولی با خواست عموم مردم مواجهم و اقشار مختلف صدایشان از ناکارآمدی و فساد و ظلم دادشان درآمده است.
- مدیریت حلقه مفقوده کشور است و اقتصاددانان را برای حل مشکلات کشور به خط خواهم کرد.
- در قوه قضائیه جایگاه مطالبهگر دارم و اگر به قوه مجریه بیایم جایگاه پاسخگویی پیدا میکنم. سنت سنواتی آقایانی که بودند ۵ تا ۱۰ سال بوده و نیازی ندارم به اینکه دنبال پست و مقام باشم و این مطلقا در ذهن من نیست.
- چه در آستان قدس و چه در اینجا مردم با عملکرد و روحیه ام آشنا هستند و دلیل اقبالشان هم این است و چرا از این اقبال ناراحتید و چرا می خواهید با تخریب جایگاه من خودتان را اثبات کنید؟
- بگویید شما چکار کرده اید و خب! شما هم به ۴ تا از واحدهای تولیدی می رفتید و ۴ تا را هم شما آباد می کردید. چرا به من اعتراض می کنید که دوستانمان ۲هزار واحد تولیدی را از تعطیلی نجات دادند؟
- کل این واحد ها ۱درصد هم مشکل قضایی ندارد ولی میبینند در ماشین سازی تبریز و کرمانشاه و اراک چه شده است؟
- داد کارگر و کشاورز درآمده و نمی توانیم بی تفاوت باشیم و فرق ما و شما همین است.
- برای دولت و کسب و کار و خانواده و معیشت مردم برنامه داریم و مدیریت حلقه مفقوده کشور است.
- مردم قدرت مدیریت می خواهند و مسئله مردم دعوای دو مکتب اقتصادی نیست و دنبال یک مدیر مقتدر جهادی میگردند تا کارهای مردم را سامان دهد و چرا اجازه نمی دهید این اتفاق بیفتد
** دیدگاههای زاکانی؛ آمدهایم حق مردم را بگیریم و نمیتوانید ما را از میدان بیرون کنید
- از آقای همتی خواهش میکنم علمی و کارشناسی صحبت کنند و تهمت نزنند؛ اینکه میگویید «نامزد پوششی» هستم، همان راهبرد ستادهای تخریب است که علیه من و خانوادهام دنبال کردند و رحم هم نمیکنند.
- اگر میترسید بابت اینکه سراغ پروندههایی مثل برادر رئیس جمهور، معاون اول رئیس جمهور، دادستان تهران، کرسنت و ... رفتهایم، بدانید که آمدیم حق مردم را بگیریم و با این صحبتها نمیتوانید ما را از میدان بیرون کنید.
- بنده ۴ اولویت کاری را شامل «اقتصاد و مدیریت»، «اجتماع و فرهنگ»، «سیاست و امنیت» و «سیاست خارجی» دارم که در میان اینها، اقتصاد و مدیریت بعنوان یک فوریت مدنظر خواهد بود.
- در اقتصاد، اساس کار را بر جهش تولید و مبارزه با مفاسد اقتصادی و دیوانسالاری و توسعه دولت الکترونیک گذاشته ایم.
- الان ۸۰ درصد مجوزها با رانت صادر میشود؛ لذا تسهیل صدور مجوزها و اتخاذ سیاستهای باثبات و نظام توزیع مناسب را به عنوان مهمترین اصول دنبال خواهیم کرد.
- دولت، اصلیترین مانع تولید است و بانک هم بزرگترین رقیب تولید است که اینها را برای تولید بکار خواهیم گرفت.
- ما ۹ پیشران اقتصادی را مدنظر داریم که متناظر با آنها بنگاههای کوچک و خانگی را فعال میکنیم و علاوه بر اینها، توسعه دیپلماسی اقتصادی و منطقهای را مدنظر خواهیم داشت.
** دیدگاههای قاضیزاده هاشمی؛ مسائل حاد بورس با سه دستورالعمل در ۳- ۴ روز اول دولت حل میشود
- روش اداره کشور یک روش فرسوده و ۱۰۰ ساله است که باید اصلاح نهادی شود.
- انقلاب اسلامی که آمد و حضرت امام(ره) یکسری نهاد انقلابی ایجاد کرد اما معماری سازمانی دستگاههای مختلف با انقلاب تغییر پیدا کرد و اکنون هم فرسوده و مانع شده است.
- در حال حاضر مسئله این است که زانوی دولت بر گردن مردم است و کاری که باید دولت انجام شود، این است که دولت آینده زانوی خود را از روی گردن مردم بر دارد؛ دولت وظیفه دارد حقوق مردم را از دولت استیفا کند نه استیفای حقوق دولت از مردم! مانند کاری که در بورس و بانک و مالیات انجام میشود.
- ما یک نظام تحولی تهیه کردیم برای اینکه مجموعه اکوسیستم کشور اصلاح شود و معتقدیم باید دگردیسی اتفاق بیفتد تا مشکلات حل شود دیگر با پروژه و برنامه مسائل حل نمیشود اما این را گام بندی کردیم و ۲۰ راهکار ارائه دادیم.
- یکی از مسائل اصلی ما بحث تورم و گرانی است، ما طراحی کردیم که در عرض چهار سال تورم و تنها تک رقمی شود بلکه به زیر ۵ درصد برسد.
- ما طراحی کردیم تا مسئله اشتغال و ازدواج جوانان برطرف شود؛ وزارت خانواده ایجاد خواهیم کرد و برای آن صندوق اعتبار خانواده هم پیشبینی کردیم که پشتیبان آن باشد.
- ۵۰۰ میلیون تومان اعتبار برای زوجهای جوان به منظور ازدواج، خرید جهیزیه و مسئله مسکن اشتغال در نظر گرفتیم تا بتواند حمایت و کمک کند.
- ما اکنون عددی نزدیک به ۷ میلیون نفر بیکار یا با شغل ناقص داریم اما نرخ بیکاری را از این مبلغ پشتیبانی میکنیم تا بتوانیم در درجه اول حداقل ۴ تا ۵ میلیون نفر بتوانند حداقل معیشت خود را برخوردار می شوند همچنین در بسته مسائل اقتصادی به دنبال حل و فصل مسئله بورس هستیم.
- بورس یک مسئله جدی مزمن و ساختاری دارد که مسئله ساختاری آن در مجلس در حال اصلاح است؛ مسئله حاد آن هم با سه دستورالعمل که در ۳- ۴ روز اول دولت اتفاق خواهد افتاد به سمت بهبود بازار سرمایه و رشد ارتقای بازار سرمایه خواهیم رفت اما به طور کلی روی بسته هزینه خانوار ایستاده ایم که شامل خوراک و بسته های ۳۰۰ هزار تومانی است؛ هزینه حمل حمل و نقل و درمان و همه موارد را هزینه درمان را هم تامین کردهایم.
** دیدگاههای همتی؛ قیمت دلار را بجای ۵۵ هزار تومان روی ۲۲ تومان نگه داشتیم
- بجای اینکه قیمت دلار ۵۵ هزار تومان شود الان روی ۲۲ تومان است و دوبرابرشده است. شما در در برجام در زمین ترامپ بازی کردید، پدر کشور را در آوردید.
- آقای جلیلی؛ در بازار التهاب بود و نمی توانستم بگویم به همت آقای جلیلی و رضایی در لیست سیاه FATF هستیم. من بخاطر مردم دفاع کردم و نخواستم بیشتر از این قیمت ارز بالا نرود و مردم از بالا رفتن قیمت ارز ضررمی کنند.
- آقای زاکانی من خواهش میکنم از پوششی دربیاید، اصلا شما اقتصاد نمی دانید، اصلا دو کلاس اقتصاد خوانده اید. هسته ای پزشکیتان را هم معلوم شد چطور گرفته اید. نگذارید دهان من باز شود.
- جناب آقای رضایی شما میگویید من اقتصاد دانم، من می دانم که شما چطور اقتصاد خواندید من نحوه اخذ مدرک شما را خبر دارم. استاد ها را مجبور می کردید بیایند دفترتان امتحان بگیرید.
- من خدمت آقای رییسی اعلام می کنم احترام ویژه ای خدمتشان قائل هستم ولی روند را می بینم که اینها آقای رئیسی را پوشش میدهند
- آقای رئیسی شما در سفرهای استانی به جای رفتن به کارخانه ها و دادن وام به آنها می رفتید به زندان ها سر می زدید، اصلا آن کار شما وظیفه بخش اجرایی است، آن وام ها معلوم نشد آخرش چه شد.
- شما ۴۰ سال است در قوه قضاییه حضور داشتید و رییس آن هم بودید، خواهشم این است مشکلات قوه قضائیه را بروید حل کنید بعد بیایید مشکلات قوه مجریه را حل کنید.
** دیدگاههای مهرعلیزاده؛ اقتصاد را مهندسی میکنم
- به نظرم یکی از مشکلاتی که در طول این چهل و دو سال با آن مواجه بودیم این بوده که هیچ وقت یک الگوی صحیح علمی تجربه شده توسعه به ویژه توسعه اقتصادی در کشور حاکم نبوده است.
- هر دولت وزیر و جمع اقتصادی در دولت های مختلف شکل گرفته است به فکر و ایده خود کارهایی را انجام داده است جمعی به نئولیبرالیستی و جمعی به سوسیالیستی اعتقاد داشته است و ملغمهای از کارها صورت گرفته است.
- بنده دکترای اقتصادی خواندهام و اقتصاد را مهندسی میکند و بنابراین به این نتیجه رسیدم که روشی به عنوان الگوی حکمرانی اقتصادی اجتماعی وجود دارد که اکنون در کشورهای اروپایی حاکم است.
- بنده در برنامههای خود و در کتاب خود مانع زدایی از تولید، تسهیل تولید، معافیت مالیاتی برای تولید، ارائه تسهیلات مالی، هدایت نقدینگی به سمت تولید و ایجاد کار، گردشگردی و ایجاد زمینه های مالیات و جلوگیری از فرار مالیاتی را به عنوان یک اصل قرار دادیم تا بتوانیم در آمد دولت را افزایش دهیم.
-من یک مهندس مکانیک هستم و از ۲۵ سالگی از کف کارخانه آجر فعالیتم را آغاز کردهاند برنامهریز بودم تولید کردهام و معاون صنایع سنگین بودند و کیش را از صفر به عنوان منطقه آزاد طراحی و ایجاد کردهام و در دو استان بزرگ خراسان و اصفهان مسئولیت داشتهام.
** دیدگاههای رضایی؛ اگر رئیس جمهور شوم همتی را ممنوعالخروج و به دستگاه قضائی میسپارم
- اینکه آقای همتی معنای رجزخوانی نظامی و جنگی را نمیداند یک مسئله است ولی وقتی ایشان دشمنان ملت ایران دلسوزی میکنند عیب بسیار بزرگی است. آقای همتی در طی سه سالی که در بانک مرکزی بودند کاملاً با تحریمهای آمریکا همراهی کرده و در اولین فرصت اگر من دولت را به دست بگیرم وی و تعداد دیگری را که در دولت آقای روحانی هستند را ممنوعالخروج میکنم و به دادگاه میسپارم و در آنجا ثابت خواهم کرد که دستهای خیانتکاری که در دوران این آقایان آسیبهای بزرگی را به ملت ایران را زدند و همه اسناد آن را هم میدانم.
- آیا من قبل از انقلاب که مهندسی مکانیک از دانشگاه علم و صنعت را داشتم آیا با زور اسلحه آنجا رفتم؛ مدرک اقتصاد من را دکتر عارف رئیس دانشگاه تهران که هماکنون از دوستان آقای همتی است امضا کردهاند.
- من یارانه ۴۵۰ هزار تومانی را حتماً پرداخت خواهم کرد. مسئله کسب و کارهای خانگی را جدی میگیریم و مسئله نهضت خانهسازی ایرانیان را برنامهریزی کردهام. از بانوان عزیز کشورمان تمام قد در دولتم استفاده خواهم کرد. با مشورت مراجع عظمای قم دو نفر از بانوان کشور را در هیأت دولت خواهم داشت ولی در تمام امورات دیگر بانوان را در دولت استفاده خواهم کرد.
- از بین اهل تسنن و جوانان کشور و اقلیتها و ظرفیتهای خالی دیگری که خارج از یک جهش بزرگ تولید باقی مانده حتماً استفاده خواهم کرد و برنامه اقتصادی که طراحی کردهام را به فضل خداوند ایران را به یک اقتصاد بزرگ ملی در کنار یک ایران بزرگ سیاسی و دفاعی که امروز داریم تبدیل خواهم کرد.
- پیشرانهای اقتصاد هم در کشورمان بسیار مهمند که هر کدام از این پیشرانها اصلاح شود ۳۰۰ یا ۴۰۰ صنعت را با خود میکشد مسئله مسکن، انرژیهای نو، جهانگردی و امورات دیگر که در دولتم برنامهریزی شده است حسنهای زیادی را دارد و بخشی از این حسن ها آن است که هر کدام از این پیشرانهای اقتصادی فعال شود واگنهای بسیاری را به همراه خود را در صنایع و فعالیتهای دیگر جلو خواهد کشید.
- همه این کارها بستگی به آن دارد که ما اداره کشور و حکمرانی اقتصادی را تغییر دهیم و لازمه کار آن است که از اصل ۱۲۷ قانون اساسی استفاده کنم و اختیارات متمرکزی که موجب فساد شده و هزینهها را بالا برده است از مرکز به استانها و مناطق و شوراهای شهر واگذار کنم تا اینکه مردم در هر استانی سپردههای خود و درآمدهایشان را در همانجا سرمایهگذاری کنند یا اینکه مدیریتهای ملی که امروز در شوراهای شهر و استانها وجود دارد مصلوب الاختیار است و بایستی کاری کنیم که آنها اختیار داشته باشند.
- بایستی کاری کنیم که در تمام استانها در کابینه حضور داشته باشند و من در کابینهام از تمام استانها به اقشار مختلف نقش خواهم داد و نماینده در کابینهام خواهند داشت.
- در اداره استانهای خودشان از خودشان مدیر منصوب خواهم کرد لذا تغییر حکمرانی بسیار مهم است. ضمن اینکه مبارزه با فساد به منظور پیشگیری از بروز فساد هم بسیار مهم است و ما هر قدر با معلولها مبارزه کنیم به نتیجه نخواهیم رسید و بایستی به سمت پیشگیری از فساد برویم.
** دیدگاههای جلیلی؛ آقای همتی شما که بلدید، چرا صادرات ۲۸ کشور اتحادیه اروپا نصف صادرات ما به افغانستان است؟
- اتفاقا یکی از سوالات ما از آقای همتی این است که شما که بلدید، چرا صادرات ما به ۲۸ کشور اتحادیه اروپا نصف صادرات ما به افغانستان است؟
- اگر میخواهیم کشور را در چهار سال آینده فقط اداره نکنیم و جهش پیدا کند، باید برنامه جدی داشته باشیم. دنبال بهانه نگردیم. حال این جهش چگونه ایجاد خواهد شد؟ وقتی محقق میشود که دو سه موضع اصلی را مبنا قرار دهیم.
- سخن از ارزش پول ملی به میان آمد. ارزش پول ملی چه وقت بالا میرود؟ زمانی که شما بتوانید جهش تولید داشته باشید. جهش تولید چه وقت ایجاد میشود؟ زمانی که جهش صادرات داشته باشید. جهش صادرات زمانی حاصل میشود که بتوانید تعاملات گسترده و سازنده با جهان داشته باشیم و معطل دو سه کشور نمانیم.
- اتفاقا یکی از سوالات ما از آقای همتی این است که شما که بلدید، چرا صادرات ما به ۲۸ کشور اتحادیه اروپا نصف صادرات ما به افغانستان است؟
- اگر میگوییم کشور نیاز دارد که توزیع فقر نباشد، یعنی باید برنامه جدی برای ارزآوری داشته باشیم. این موضوع چگونه ممکن است؟ وقتی که برای تمام دستگاهها مأموریت تعریف کنی تا ارزآوری داشته باشند. اینطور نباشد که اگر وزارت نفت گفت نمیتوانم نفت بفروشم، بقیه بخشها تعطیل شود.
- وزارت کشاورزی، صنعت، آموزش عالی، وزارت خارجه و همه دستگاهها باید برای ارزآوری کار کنند.
- ما برای این موضوع کار تعریف کردهایم که چگونه میتوان برنامه تعریف کرد تا همه دستگاهها بتوانند در ۴ بخش معدن، کشاورزی، نفت و گاز و برق، ارزآوری داشته باشیم.
- بر این اساس ما فکر می کنیم اگر ظرفیتها بسیج شود، دو برابر درآمد نفتی در این بخشها ارزآوری خواهیم داشت.
- در موضوع اشتغال که دغدغه جوانان است نیز شما باید بتوانید برای دستگاهها مأموریت تعریف کنید تا هر دستگاهی از بخش کشاورزی گرفته تا صنعت و معدن بتواند اشتغال ایجاد کنند نه اینکه کارمند اضافه کنند.
- برای اشتغال بررسی کردهایم و بر اساس برنامهای که داریم در بخش پتروپالایشگاه، پتروشیمی، نفت و گاز و... اشتغال ایجاد کنیم. این موضوع در بخش شیلات، تولیدات زراعی، باغی و... حاصل میشود و در هر بخش مشخص است که در سال چه مقدار شغل ایجاد میشود.
- آقای همتی را دعوت میکنم که بعد از این جلسه، در تلوبیون با هم مناظره کنیم.
** نقد اول قاضیزاده؛ ساختار باید عوض شود
- اینکه بحث و مناظره اقتصادی به انحراف برده میشود، نشاندهنده این است که برخی از دوستان احتمالاً همینطور که در این سالها برنامهای برای اداره کشور نداشتند الان هم ندارند و با ایجاد دو قطبی های کاذب، تهمت و افترا و با بکار بردن کاندیدای پوششی میخواهند برنامه خود را نشان دهند.
- موانع تولید بودجه ساختاری، عدم بازگشت بدهیها و بدهکاران بانکی، مالیات و مواردی از این قبیل جزو مواردی هستند که سالها روی آن کار کردهام و میتوانم با آنها بپردازم.
- مسئله ما مدیریت است اما آن چه که مهمتر از مدیریت است وجود ساختارها و ساز و کارهای نادرست است، زیرا وقتی میخواهیم با فساد مبارزه کنیم ابتدا باید سراغ به اصلاح ساخت و سازها و موارد استضعافگر بروی.
-در این هشت سال گذشته نقدینگی که تولید شده است به ازای سرانه هر نفر ۴۰۰ میلیون تومان به هر نفر میرسد اما توزیع آن وام بانکی است چرا که نرخ سود تسهیلات زیر نرخ تورم است یعنی ما عملاً به کسی دارایی میدهیم و عملاً تورم این انگیزه را به او میدهد که هیچ وقت بدهی خود را صاف نکند چرا که هرچه بیشتر این پول را نگه دارد ارزش دارایی و افزایش پیدا میکند.
- ۶۵ درصد منابع بانکی به دهک اول داده شده است و ۹۵ درصد به مابقی داده شده است. ۷۰ درصد این مقدار به تهران داده شده است و مابقی به ۲۵ استان داده شده است؛ وقتی ما منابع را این گونه تقسیم می کنیم باید بشاگرد و مشکلات جنوب و خوزستان از آن دربیاید و خانه ۵۰۰ میلیون تومانی به خانه ۵ میلیارد تومانی تبدیل شود و این منابع تبدیل به آپارتمان شود؛ چرا که نحوه توزیع مشکل دارد.
-اگر این ساختار را حفظ کنیم و مدیران عوض شوند تفاوتی نمیکند، مثلا اینکه یک مدیریت جریان اصولگرا جای یک مدیر اصلاحطلب بنشیند تفاوتی ندارد اگر میخواهیم مشکلات اقتصادی واقعا حل شود باید ساختار را اصلاح کنیم.
** نقد اول رئیسی؛ اگر مشکل مردم با توهین و تخریب من حل میشود، گذشت میکنم
- به نظرسنجی های بسیار مردمی عنایت کنید، یکی از دغدغه های مردم بی صداقتی بسیاری از مسئولین است و انتظار مردم این است که حرف نادرست به آنها زده نشود و کسی در کسوت کاندیدای ریاست جمهوری قرار میگیرد بی صداقتی نکند.
- بررسی پرونده تحصیلی من از سایت آموزش عالی قابل مشاهده است ولی مشکل مردم با تهمت زدن حل نمیشود و چرا به شعور مردم اهانت میکنید؟
- اگر مشکل مردم با توهین و تخریب من حل می شود، من گذشت میکنم.
- من با مردم با صداقت حرف میزنم. اولین بار که کسی در تاریخ سیاسی ایران بهصورت پوششی عمل کرد و گفت من آمده ام از دولت حمایت کنم، از دوستان شما (اصلاحطلبان) بود.
- شما مردم را گرفتار کردید و قوه قضائیه بیش از ۲ هزار کارخانه را احیا کرده است و به زندانها هم سر میزنم و مدیر نشسته در اتاق نیستم و سوال این است. چرا داد همه را درآوردید؟
** نقد اول مهرعلیزاده؛ بخش عمده مشکلات تولید در بخش قضا است
- از آقای رئیسی سوال دارم که شما که در پاسخ به سوالها چه راه حل هایی را برای رفع موانع تولید دارید؟ واقعا خودتان چقدر با مسئله تولید آشنایی دارید؟ ممکن است از چند کارشناس استفاده کنید و انسان حفظ کند و عنوان کند اما اینها به درد مردم نمی خورد.
-۴۲ سال از انقلاب گذشته و مردم مشکل تولید و صادرات دارند. بیش از ۷۰ درصد ظرفیت های تولیدی و معطل است.
-آقای رئیسی آیا شما خودتان می توانید بدون کمک و مشاورانتان ۲ سوال اقتصادی مطرح کنید و پاسخ بدهید. آقای رئیسی به کارخانههایی اشاره کردن که هر سفر حداقل ۴۰ الی ۵۰ میلیارد تومان هزینه می شود و در آخر مصاحبهای می شود که کارخانه ای را که بانک گرفته می شود و توقیف کرده و بر اساس حکم دادستان آزاد و ۱۰ الی ۱۵ نفر مشغول نی شود. چند عدد از آن کارخانه ها باز می شود ۲ الی ۳ تا یا بیشتر؟ آقای رئیسی چند عدد از این کارخانه ها بسته بودند و بسته شدند؟ اینهمه کارخانه ها له همین دلیل بسته شدند چه کسی آنها را بسته است؟ همان قاضی شما بسته است. بخش عمده مشکلات تولید در بخش قضا است. همان جا را مدیریت بفرمایید.
- یکی از ارکان توسعه اقتصادی دادرسی عادلانه است. اگر دلتان برای اقتصاد سوخته است همین قوه قضائیه را که هنوز به شیوه قجری اداره می شود اصلاح کنید شما که از ۱۶ سالگی در دستگاه قضا بودهاید و هستید.
-این مسئله درمورد شما عنوان می شود که آقای رئیسی سندروم پست بیقراری شدید دارند از دادستانی به آستان قدس شریف میبرند و از آنجا به ریاست جمهوری میروند و از آنجا به قوه قضاییه میروند و ریاست قوه قضاییه مجدداً برای انتخابات ریاست جمهوری نامزد می شوید.
- چه تضمینی وجود دارد که شما ریاست جمهوری را نیز به سودای مقام بالاتر رها نکنید مردم نگران هستند و نمیتوانند به این موارد اعتنا کند.
-اینکه آقای زاکانی فرمودند شما انشا می نویسید خیر ما انشا ننوشتهایم حرف حق و دل است. ما اگر بخواهیم به این و آن تهمت بزنیم به راحتی می توانیم این کار را صورت دهیم.
** نقد اول همتی؛ پوششیها قسم بخورند تا انتهای رقابت انتخابات باقی میمانند
- من قبلاً گفته بودم من در مقابل ۵ کاندید هستم که قائدتا به ریاست آقای رییسی است و به صورت پوششی دارند ایشان را پوشش میدهند.
- اگر دوستان پوششی می خواهند من جواب آنها را بدهم اینجا قسم بخورند تا انتهای رقابت های انتخاباتی باقی مانند.
- اگر قسم نخورند من جواب آنها را نمی دهم، جواب را خدمت آقای رییسی می دهم. سه نفر بیایند فقط به همتی حمله کنند.
- جناب آقای جلیلی من در مجمع تشخیص مصلحت نظام گفتم شما اقتصاد تجارت نمی فهمی. شما ابتدایی تریم مسایل فنی و تجاری را نمی فهمی چرا برای مردم بزرگ ایران تصمیم میگیرید.
- خسته نشدید از اینهمه بیانیه خواندن! ۲۰ سال است دارید بیانیه میخوانید پدر کشور را در آوردید. آقای جلیلی مشکل ما همین چیزها است چرا همرا گردن بانک مرکزی می اندازید. آقای جلیلی ورودی متوسط بانک مرکزی متوسط ۲۰ سال گذشته ۴۵ میلیارد دلار بصورت سالانه بوده است در دو سال گذشته به طور متوسط ۹ میلیارد شده است.
** نقد اول جلیلی؛ همتی تنها جزئی از یک رویکرد غلط است
- مردم یک سوال اساسی دارند. آن سؤال این است که مسائل اقتصادی که پاسخهایش مشخص است پس چرا انجام نمیشود؟
- به نظر من در همین جلسه برخی موضوعات خود را نشان داد که چرا پاسخ مشکلات دنبال نمیشود. یک راه این است که مسئله را بدانید و پاسخش را هم بدانید. بحث بعد این است که اراده و باور داشته باشید.
- آقای همتی میگوید FATF مشکل ایجاد کرده است. اگر شما مسئله را اینطور ببینید همین وضعیتی است که با آن مواجه هستیم. شما رفتهاید با FATF ، چهل و یک بند بستهاید، ۳۹ مورد را هم اجرا کردید و دو مورد مانده است. آنها هنوز آن مواردی که اجرا کردهاید را نپذیرفتهاند. کشورهای دیگر همینقدر هم انجام ندادهاند. شما میگویید من نمیتوانم. حتماً نمیتوانید.
- با این عدم فهم صحیح مسئله به شما نمی تواند در پاسخ مشکل کمک کند.
- شما در رویکرد هم اشتباه دارید. البته معتدم آقای همتی جزئی از این رویکرد غلط است که میخواهد عوض کار واقعی، کشور را با نمایش اداره کند. کشور با نمایش اداره نمیشود.
- در سال ۹۱ هفتاد هزار میلیارد معوقات بانکی داشتیم. آن زمان که در شورایعالی امنیت ملی مسئولیت داشتم، مدیران عامل بانکها را دعوت کردم که آقای همتی هم که مدیرعامل بانک سینا بودند حضور داشتند. ما آن زمان به مدیران عامل بانکها گفتیم شما بگویید چه باید کرد که این معوقات را پس گرفت. چرا شکایت نکردید؟ همان موقع همین دوستان چرا اقدام نکردند؟
- در این هشت سال خود آقای همتی میگوید ۹۰ هزار میلیارد دست ۱۱ نفر است. بعد میگویند اینها مربوط به قبل است.پس شما چکارهاید؟
- مردم عزیز میبینند که امروز دو نگاه وجود دارد. یک نگاه میگوید همینطور کشور را به زور اداره کنیم. بعد هم موضوع FATF را مطرح کنیم و یک بهانه دیگر بیاوریم.
- ما کشور را هشت سال سایه به سایه دنبال کرده ایم. کشور ظرفیتها و تواناییهای خوبی دارد. جوانان و متخصصان خوبی دارد که نهتنها میتوان کشور را اداره کرد بلکه جهش داد. دوستان میگویند نمیشود، نه؛ شما نمیتوانید. اتفاقاً منظاره برای همین است؛ بگویید نمیشود.
- سال ۹۲ هم در زمان برجام من گفتم تحریمها رفع نمیشود و دوستان گفتند میشود. حالا مردم قضاوت کنند که شد یا نشد.
** نقد اول رضایی؛ همتی منبع سلطانسازی در فولاد و شکر و روغن است
- جناب آقای همتی شما منبع برای سلطان سازی در فولاد، شکر و روغن دارید ولی منبع برای مستضعفین و محرومین ندارید؟ شما چطور رانتخوارها را با ارز ۴۲۰۰ تومانی تأمین مالی کردید اما برای اینکه به محرومین کشور کالا را با قیمت واقعی بدهید، ندارید.
- اگر همان قیمت واقعی یارانه ۴۵ هزار تومانی در سالهای قبل را که ۲۰ دلار بوده و هماکنون ۴۵۰ هزار تومان است شما میفرمایید آن را ندارید. که جای تأسف دارد برای شما که در دوران شما وضعیت اقتصاد کشور را به گونهای رساندید که اگر به نمودارهای اقتصادی نگاهی به آن بیندازیم متوجه خیلی موضوعات خواهیم شد.
- وضعیت نمودار عملکرد آقای همتی در بانک مرکزی به گونهای است که از زمانی وی مسئول شده است نرخ دلار از ۸ هزار تومان به ۲۱ هزار و ۳۵۰ تومان رسیده است. آیا این وضعیت اقتصاد است و اگر آقای همتی اقتصاددان است چطور نتوانسته تشخیص دهد کشور در چه وضعیتی است.
- سیاست پولی که آقای همتی در بانک مرکزی در نظر گرفته است سیاست بسیار غلطی بوده و یک فاجعه بزرگ در نقدینگی کشور به وجود آورده که اگر امسال نتوانیم جلوی آن را بگیریم خطر بزرگی کشور را با عنوان فوق تورم تهدید خواهد کرد. من یک سرباز هستم و وقتی آمریکا تهدید کند ما میخواهیم به ایران حمله کند حتماً جواب من آن است که اگر پایتان به ایران برسد ما حتماً شما را به گروگان خواهیم گرفت و ما حتی رجز میخوانیم و در این رجز خواندن توی دهان آمریکا میزنیم و به شکلی این کار را میکنیم که جنبه انسانی ما حفظ شود اما من برای اداره اقتصاد کشور یک برنامه جدیدی دارم.
- یارانه ۴۵۰ هزار تومانی را با محاسبات دقیق آن هم از منابعی که از محل اسراف و تبعیض و رانتخواری از دست رفته و صرفهجویی ۴ میلیارد دلاری از ارز ۴۲۰۰ تومانی و ۴ میلیارد دلار یارانهای که به طبقات بالا داده میشود به دست خواهد آمد.
- مسئله اقتصادی که من بنا دارم آن را در دولتم اجرا کنم با بسیج مردم اعم از اهل تسنن، بانوان، جوانان تلاش میکنم قطار اقتصاد را راه بیندازم و تلاش میکنم که همه اقوام و استانهای مرزنشین و همه اقشار بتوانند وارد اقتصاد شوند و اقتصاد را تأمین کنیم و در آن موقع نه تنها منابع یارانه و مالیاتها را بهبود میبخشیم بلکه یک جهش بزرگ در اقتصاد ملی ا یجاد خواهد شد و امیدوارم مردم عزیزمان این فرمان را به دستمان بدهند تا من ثابت کنم همانطور که در دفاع مقدس و مسائل امنیت ملی بزرگ و عظیم است در اقتصاد ملی نیز توانایی ان را دارم که ایران بزرگ اقتصادی را به وجود آورم.
** نقد اول زاکانی؛ تورم معضلی است که همتی باید دربارهاش پاسخگو باشد
- راه حل این معضل، نظارت واقعی بانک مرکزی و اتصال شبکه بانکها به هم و در نهایت، انتقال حجم نقدینیگی به بخش تولید است.
- ابربدهکاران بانکی چه کسانی هستند و این بیانضباطی که در بانکها وجود دارد از کجا سرچشمه میگیرد؟ بزرگترین اشکال به بانک مرکزی برمیگردد که نظارت نمیکند.
- از ۵۴۰۰ هزار میلیارد ریال تسهیلات بانکی در سال گذشته، بیش از ۱۰۰۰ هزار میلیارد ریال آن استمهال بوده و عمده آنها نیز هیچ نقش مثبتی در تولید ندارند و عمدتا به سوداگری و سفتهبازی مشغولاند.
- عامل مهم نقدینگی در جامعه و این سیل فراگیر، پول پرقدرتی است که بانک مرکزی به تقاضای دولت چاپ کرده و ۳۴ هزار میلیارد تومان اعتبار را به دولت آینده حواله کردهاند و بدهی را بر دوش دولت آینده گذاشته است.
- اینجا آقای همتی باید پاسخگو باشد که چرا با این اختلال کشور اداره میشود؟ اگر اقتصاددانی اینی است که همتی میگوید، همه ملت ایران از این اقتصاددانی تبری میجویند.
- فاکتورهای تورمی و افزایش پایه پولی و افزایش نقدینگی، سه معضلی است که امروز آقای همتی باید پاسخگو باشد.
** جلیلی: درسالهای گذشته، محرومین در اولویت نبودند/ سهم مردم را از انرژی میدهیم
نخستین مناظره نامزدهای انتخابات ریاستجمهوری سیزدهم، عصر امروز (شنبه ۱۵ خرداد) با حضور ۷ نامزد این انتخابات و با موضوع اقتصاد برگزار شد.
محور مهم بیانات سعید جلیلی، نامزد سیزدهمین دوره انتخابات ریاستجمهوری را در ادامه میخوانید:
- برای محرومیتزدایی قبل از اینکه طرح اقتصادی داشته باشید باید این نگاه را داشته باشید که قائل به محرومیتزدایی هستید یا نه. یکی از مشکلات سالهای گذشته این بود که مردم و محرومین در اولویت نبودند.
- یکی از بحثهای مهم در اقتصاد این است که اگر صحبت از جمهوری اسلامی میکنیم این است که جمهور مردم را در اقتصاد دخیل کنیم.
- موقع انتخابات بالگرد میفرستیم به مناطق محروم و رأی آنها را میگیرم اما آیا در اقتصاد هم به همین شکل، آنها را وارد امور میکنیم و سهمشان را میدهیم یا خیر.
- اگر نگاه محرومیتزدایی را نداشته باشید به یک سری کارهای نمایشی روی خواهید آورد.
- برای محرومیت زدایی باید طرح و برنامه داشته باشید، اما قبلش از طرح و برنامه باید اراده داشته باشید.
- چند طرح اساسی داریم که محرومیت را به حداقل میرساند و حق مردم را در عرصههای مختلف بویژه در سهمی که در مصرف انرژی باید داشته باشند به آنها بدهیم. برای این موضوع طرحی با عنوان طرح وان یا واحد انرژی را در نظر گرفتهایم.
- طرح دوم سبد غذایی است. آحاد جامعه در روز ۲۵۰۰ کالری انرژی لازم باید دریافت کنند آن هم در طیفی از غذاها که برای این موضوع برنامهای تهیه شده که چگونه این کالاها به خوبی توزیع بشود که متأسفانه بر اساس سیاستهای عدم نگاه به محرومیت به وضعیت نامطلوبی دچار شده است.
- در بحثهای تفریح و سلامت هم برنامههایی داریم. طرح مفصلی درباره موضوع سفر داریم که چگونه با همین بودجه فعلی مردم را از سفر رایگان برخوردار کرد. طرح بعدی ما درباره سلامت است.
** زاکانی: بانک مرکزی مقصر وضع موجود است/ باید به همتی نوبل شیمی بدهند!
علیرضا زاکانی نامزد انتخابات سیزدهمین دوره ریاست جمهوری، امروز جمعه ۱۵ خرداد ۱۴۰۰ در نخستین مناظره نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری دوره سیزدهم که با محوریت «اقتصاد و معیشت» در استودیوی مناظرات رسانه ملی برگزار شد، به بیان برنامههای خود و نقد برنامههای دیگر نامزدها در حوزه اقتصاد پرداخت.
مهمترین محورهای سخنان زاکانی در نخستین مناظره نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری به شرح زیر است؛
سوال؛ برنامه شما برای کنترل نقدینگی مخرب و هدایت آن به سمتهای مولد چیست؟
- داریم مناظره میکنیم ولی برخی دوستان انشاء میخوانند؛ خیلی زشت است که آقای همتی ما را متهم به دروغگویی میکنند.
- ایشان (همتی) میگوید اقتصاددان است، اما باید به ایشان جایزه نوبل شیمی داد، با کاری که با پول ملی کرد!
- آقای همتی میگوید ۵ نفر در مقابل ایشان هستند، اما واقعیت این است که بجای ۵ نفر، ۸۵ میلیون نفر در مقابل ایشان قرار دارند.
- حجم نقدینگی امروز بیش از ۳۰۰۰ هزار میلیارد تومان است که به دلیل ایجاد پول پرقدرت ایجاد شده و بانکها هم بدون نظارت بانک مرکزی که وظیفه آقای همتی است، خلق پول میکنند و در نتیجه ۱۱ ابربدهکار بانکی داریم که ۹۰ هزار میلیارد تومان بدهی دارند.
** قاضیزاده هاشمی: رئیس بانک مرکزی خود را مسول حفظ دلار میداند نه ریال
سید امیرحسین قاضی زاده هاشمی کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری در مناظره تلویزیونی امروز طی سخنانی درباره چگونگی تقویت ارزش پول ملی اظهار داشت: درباره ارزش پول ملی چند اصل میتوان بحث کرد.
- وقتی که ما از حفاظت از ارز ش پول ملی صحبت میکنیم آن طرف سکه کنترل تورم است. ما اگر بتوانیم تورم را در جامعه به عنوان ام المصائب کنترل کنیم پول ملی را هم میتوانیم حفظ کنیم.
- البته مساله بعدی ما بحث حکمرانی ریال است متاسفانه در کشور ما مسؤولان مربوطه به جای اینکه مسؤول حفاظت از ارزش پول ملی باشند مسوول حفاظت از ارز خارجی شده اند. یعنی هنر ما این است که اگر بخواهیم مشخصات و یا وجهه صحیحی را از حکمرانی پول ملی تعریف کنیم این است که مسوول مشخصی در کشور ندارد و ان مسوولانی که به طور مستقیم یا غیرمستقیم وظیفه پاسخگویی دارند مسسولیت خودر را به گردن دیگران میاندازند.
- ای کاش رئیس بانک مرکزی ما خود را مسول حفظ ریال بداند تا دلار!
- ما یک بسته مفصلی در دولت سلام تهیه کردیم که ۲۱۳ پروژه است که ۵۱ پروژه آن مستقیما به مساله کنترل قیمت ها و تورم برمیگردد.
- وقتی از تورم صحبت میکنیم یعنی از نقدینگی و پول پرقدرتی که وارد بازار میشود حرف میزنیم؛ لذا از اصلاحات تغییر ساختاری بانک مرکزی باید صحبت کنیم همچنین از اصلاحات ساختار بودجهای باید صحبت کنیم.
- بخش عمده ای از کسری بودجه کشور را متاسفانه با خلق پول در حال تامین هستیم و تورم یک مالیات دائمی از سمت مردم پابرهنه به سمت دولت و به سمت طبقه مرفه میرود و این در طی ۱۰۰ سال گذشته مرتبا ادامه داشته است.
- وقتی از تورم و حفظ ارزش پول ملی صحبت میکنیم از گسترش تولید و هدایت نقدینگی به سمت تولید حرف میزنیم و وقتی از تورم سخن میگوییم از کنترل قیمت ها در سطح بازار حرف میزنیم.
- انتظار مردم این است که وقتی که تا خرخره در مشکلات هستند، کاندیداها برای مشکلات امروزشان و آینده فرزندانشان بگویند که چه برنامههایی دارند؟
** مهرعلیزاده: نزدیک به ۵۰ درصد از مردم زیر خط فقر زندگی میکنند
محسن مهرعلیزاده نامزد سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در اولین مناظره انتخاباتی ریاست جمهوری که با حضور دیگر نامزدها از رسانه ملی پخش شد، مواردی را مطرح کرد که محورهای آن به شرح زیر است:
-با توجه به اینکه بنده برنامه مدونی که از دو سال پیش بر روی آن کار کردند و برنامه نظری و اجرایی شامل همه راهکارها در همه زمینه ها در آن وجود دارد و سه پیوست هست که پیوسته های متفاوتی در خصوص اهداف کمی و کیفی آن آماده و امشب در سایت خود بارگذاری خواهم کرد به فرار مالیاتی نیز پرداخته شده است.
-این که به هر دلیل از جمله شائبه مهندسی انتخابات با حذف تعدادی از افراد صالح در فرآیند انتخابات روبرو هستیم تا جایی که از کنار فرمایش رهبری معظم انقلاب در جایگاه ولایت فقیه مبنی بر لزوم جبران جفا و ظلمی که در برخی از آنها رفته است به راحتی عبور میکنند پرسش این است که این امر چگونه از سوی طراحان وضعیت موجود توجیه می شود؟
- با توجه به اینکه بنده برنامه مدونی که از دو سال پیش بر روی آن کار کردند و برنامه نظری و اجرایی شامل همه راهکارها در همه زمینه ها در آن وجود دارد و سه پیوست هست که پیوسته های متفاوتی در خصوص اهداف کمی و کیفی آن آماده و امشب در سایت خود بارگذاری خواهم کرد به فرار مالیاتی نیز پرداخته شده است.
-اینکه به هر دلیل از جمله شائبه مهندسی انتخابات با حذف تعدادی از افراد صالح در فرآیند انتخابات روبرو هستیم تا جایی که از کنار فرمایش رهبری معظم انقلاب در جایگاه ولایت فقیه مبنی بر لزوم جبران جفا و ظلمی که در برخی از آنها رفته است به راحتی عبور میکنند پرسش این است که این امر چگونه از سوی طراحان وضعیت موجود توجیه می شود؟
-آیا حمایت از یک فرد خاص در دستور کار قرار گرفته است. هموطنان عزیز شما می دانید با وجود ظرفیتهای فراوان و علی رغم تلاش های بسیاری که شده است ایران عزیز امروز مشکلات فراوانی دارد.
-اگر بخواهم فهرستی از مشکلات را در مقابل شما بیان کنم می توانم به دهها مورد اشاره کنم مشکلاتی که بعضاً رخنه در جان و مال زندگی روزمره مردم کرده و سال ها زندگی ما را تحت تاثیر قرار داده است.
-هموطنان شما با عزت و سربلندی تاریخی تان امروز روزگار سختی را میگذرانید و آمارها نشان میدهد نزدیک به ۵۰ درصد از مردم زیر خط فقر زندگی میکنند و این زیبنده مردم شرافتمند ایران نیست ۱۷ میلیون سرپرست خانوار درامد ثابتی نداشته و در تامین زندگی به کمک های مستقیم معیشتی نیازمند هستند.
-سوالی که بنده از آقای رئیس دارم این است که آقای رئیسی آیا جنابعالی حاضر هستید که خانواده خود را در جاده چالوس به دست یک راننده بدهید که مومن و متعهد است اما گواهینامه ندارد؟ هرگز آقای رئیسی شما که فقط از نظر کارهای کلاسیک و تحصیلات ۶ کلاس سواد دارید البته من سواد ندارم اما با این سواد نمیشود اقتصاد را اداره کرد.
**همتی: هم کیک اقتصاد را بزرگ میکنم هم آن را عادلانه توزیع میکنم
عبدالناصر همتی نامزد سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری عصر امروز ۱۵ خرداد ۱۴۰۰ در اولین مناظره انتخابات ریاست جمهوری به بیان سخنان خود پرداخت.
محورهای سخنان همتی بدین شرح است:
- اول ابراز تأسف میکنم که نمایندگان توانای بخش های بزرگی از جامعه ایران در این مناظره حضور ندارند از جمله زنان.
- مردم! خیلی از شماها، اینجا نماینده ندارید به حق هم معترض این موضوع هستید. اعتراضات را می خواهید با بهره از صندوق نشان دهید؟ من فکر می کنم اعتراض موثرتر این است که با رایتان فضا را تغییر دهید.
- ما می توانیم یک « نه» رای بزرگ به تهدید علیه جمهوریت بدهیم. راستش من خیلی فکر کردم که اینجا چه وعده ای بدهم. دیدم صادقانه تر است به شما بگویم وضعیت اقتصادی ایران در شرایط فعلی طوری است که اغلب وعده های رنگارنگ و جذابی که بقیه نامزدها می دهند امکان تحقق ندارد.
- من بر خلاف دوستانی که الان روبروی شما هستند اقتصاد میدانم و اقتصاددان هستم از جزییات وضعیت کشور خبر دارم.
- سابقه مدیریت اجرایی دارم ما منابع لازم را برای این وعده ها نداریم. دوست ندارم برایتان به دروغ بگویم و برای رای آوردن از شما متوسل به دروغ شوم. این دوستان هیچکدام از تولید ثروت حرف نمی زنند و عملا از توزیع فقر می گویند.
- هم کیک اقتصاد را بزرگ میکنم هم کیک را عادلانه توزیع میکنم.
- ما به سرعت نیازمند یکسری اصلاحات اقتصادی هستیم. اینجا تنها نامزدی هستم که هم میفهمد توسعه اقتصادی برای اقتصاد مهم است و هم قوی ترین اقتصاددانان حاضر هستند به او کمک کنند.
- مردم! وضعیت جیب شما خیلی بهتر می تواند باشد. اما لازمه آن اصلاحاتی است که بقیه دوستان توانایی آن را ندارند.
- آقای رضایی بجای اینکه بیایند بگویند بانک مرکزی مقصر است بگویند که چگونه می خواستند برای کشور درآمد ارزی تامین کنند.
- ۶ ماه است منتظریم آقا رضایی اقدام کنند، آقای رضایی؛ شما ما را در مجمع چند وقت برای FATF معطل کردید. عدم پذیرشFATF پدر کشور را در آورده است.
- حتی مقام معظم رهبری این طرح را مجددا به مجمع فرستادند ما رفتیم و التماس کردیم که این برای ما مهم است من میگفتم مهمترین بحث برای ما FATF است اما آنجا آقای رضایی تصمیم می گرفتند.
** رضایی: هشت سال پیش یک کلید بیخاصیت آمد
محسن رضایی میرقائد نامزد انتخابات سیزدهمین دوره ریاست جمهوری، امروز جمعه ۱۵ خرداد ۱۴۰۰ در نخستین مناظره نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری دوره سیزدهم که با محوریت «اقتصاد و معیشت» در استودیوی مناظرات رسانه ملی برگزار شد، به بیان برنامههای خود و نقد برنامههای دیگر نامزدها در حوزه اقتصاد پرداخت.
وی در پاسخ به سؤالی درباره اصلاح فرایند بودجهریزی کشور و مشکلات مترتب آن نظیر بودجههای دارای کسری و ریشه بروز آن اظهاراتی داشت که محورهای آن به شرح ذیل است:
- سالگرد پانزده خرداد که سرآغاز یک تحول اساسی در زندگی ملت ایران بود را گرامی میداریم و یاد و خاطره شهدای این روز را گرامی داشته و سرتعظیم فرود میآورم.
- هشت سال پیش در این مکان در برابر آن کلید بیخاصیت یک هزار تومانی را نشان دادم و گفتم اگر اوضوع اینجوری ادامه یابد پول ملی ما سقوط میکند و بایستی به جیبها، یارانهها، حقوقهای کارگران، کشاورزان و درآمد مردم بازاری نگاه کنیم.
- امروز ما چه وضعی در زندگی داشته و به آن رسیدهایم. چرا اینگونه شده است؟ بایستی به این سؤال جواب دهیم که چرا باید مردم ما امروز در زبالهگردی و یا نان قرضی و مشکلات دیگر دست و پنجه نرم کنند.
-وقتی مطالعه میکنیم متوجه میشویم رابطه دولت با اقتصاد و رابطه اقتصاد با مردم تنظیم نشده است. هر گاه مشکلی به وجود آید دولت دست در جیب مردم میکند از اقداماتی که بانک مرکزی جناب آقای همتی و دوستانشان انجام دادهاند و بلایی که بر کسری بودجه آوردهاند و تا مشکلی پیش میآید دست در جیب مردم میکنند و کسری بودجه را از آن محل تأمین میکنند آیا میتوان توقع داشت ارزش پول ملی ثابت بماند.
-در مسئله بورس، دولت راه غیرقانونی را برای کسر بودجه خود در پیش گرفت نرخ سود بانکی را پایین آورده و به غلط نرخ ارز را ۴۲۰۰ تومان تعیین کردند و وقتی پول از بانکها به بورس رفت بدون حساب و کتاب مردم را تشویق کردند و وقتی که برای بودجه کشور تأمین مالی صورت گرفت مردم را در زمین و آسمان رها کردند آیا این شیوه تنظیم بودجه کشور است؟
-آیا بودجه کشور را بایستی از طریق دست کردن در جیب مردم تأمین کرد؟ مگر زندگی مردم از زندگی دولت جدا است در حالیکه این موضوع یکی از خطاهای اساسی است که در انقلاب به وجود آمده است.
-چرا باید قطار انقلاب روز به روز کوچکتر شده باشد که پشت این اقتدار عظیم ملی قطار انقلاب به یک اسکوتر تبدیل شده باشد.
** رئیسی: رونق تولید با ایجاد جذابیت صورت میگیرد
سیدابراهیم رئیسی کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری در اولین مناظره انتخاباتی که عصر امروز (شنبه) با حضور کاندیداهای انتخابات پخش شد، به بیان دیدگاهها و برنامههای خود پرداخت که محورهای این اظهارات به شرح ذیل است:
- موضوع موانع تولید از مسائل مهمی است که تولیدکنندگان با آن مواجهند و کاری کرده که تولید کنندگانی که با انگیزه در عرصه تولید حضور یافته اند دچار مشکل شدهاند.
- برای رونق تولید باید جذابیت برای تولید ایجاد کنیم و جذابیت امور اقتصادی غیرمولد را بکاهیم و این نیاز به سازوکار دارد.
- باید کاری کنیم قاچاق به عنوان یکی ازموانع تولید به حداقل برسد و باید نقدینگی به سمت تولید برود.
- هدایت نقدینگی به سمت طلا و ارز و زمین باید کاسته شود و به تولید هدایت شود.
- سازوکارهایی مانند مالیات بر فعالیتهای غیرمولد و کاستن از مالیتهای تولیدی است. مالیات ۲۵ درصدی تولید باید با شیب ملایم به ۱۰ درصد کاهش یابد.
- برخی مجوزها برای تولید تبدیل به مانع شده است. باید صدور مجوزها پسینی شود و تسهیل کند.
** کاندیداها در بخش چهارم مناظره که پس از 20 دقیقه زمان استراحت برگزار شد، هر کدام به یک سوال اقتصادی پاسخ دادند.
* رضایی: دولت روحانی سیاهترین دولتهای 40 سال اخیر بود
محسن رضایی در بخش چهارم سخنان خود درخصوص موضوع خصوصیسازی اظهار داشت: علت اینکه مسئله خصوصی سازی در این دولت با شکست مواجه شد به این دلیل بود که دولت آقای روحانی که سیاه ترین دولت های 40 سال اخیر انقلاب بوده است، نه تنها قفلهای بیرونی را باز نکرد، بلکه درهای داخلی را هم با شرطی کردن اقتصاد بست.
مردم عزیر خودتان قضاوت کنید. متوسط رشد اقتصادی در این دولت صفر بوده است. متوسط تورم 24 درصد بوده است. متوسط نرخ رشد سرمایه ثابت ناخالص ملی، منهای 5 درصد بوده است. طی 50 سال اخیر برای اولین بار رشد استهلاک سرمایه از سرمایه گذاری پیشی گرفته است.
اقتصاد ایران در این دهه که دهه فرصت های از دست رفته است به جای اینکه جلو رود عقب رفته است. اقتصاد کوچک شد.
طی سه سال اخیر که آقای همتی رئیس بانک مرکزی بودند و نماینده آقای روحانی هستند، تورم تجمعی طی سه سال اخیر 110 درصد بوده اما افزایش حقوق کارگران 60 درصد بوده است، افزایش حقوق کارمندان 45 درصد بوده است. با این اوضاعی که می بینید خصوصی سازی چه راهی می توانسته در پیش گیرد.
در مسئله خصوصی سازی به اهلیت توجه نکردند. یعنی کسانی که کارخانجات دولتی را می گیرند و سرمایه کشور و ملتی را می گیرند، باید اهلیت داشته باشند.
در روسیه حداقل آئین نامه تحویل دادن کاخانه جات دولتی و خصوصی سازی 100 صفحه است، هرکس که میآید، مورد پرسش و تحقیق قرار می گیرد. سابقه و کارامدی آن را می سنجند اما اینجا طرف آمده در اراک، اذربایجان و اردبیل کارخانه را مفت و مجانی برده، زمین و امکانات را فروخته و هیچ نظارتی بر آن نبوده است. آیا می خواهند همین طوری این کار را بکنند و بعد از آقای همتی سوال می کنیم، میگوید من کاره ای نبودم و در جریان نبودم.
آقای همتی! شما شدید استاد جاخالی کردن. شما می خواهید کشو را اینطور اداره کنید؟ شما که امروز به عنوان نماینده آقای روحانی در اینجا نشسته اید، در اداره کشور افتضاح کردید و خون شهدا را پایمال کردید. حتما باید ر محضر مردم پاسخگو باشید.
* قاضیزاده: دولت نباید خودش قاچاق را سازماندهی کند
امیرحسین قاضی زاده هاشمی در بخش چهارم و در پاسخ به سوالی درباره اینکه برنامه شما برای جلوگیری از واردات بی رویه که به بخش تولید ضربه وارد کرده است چیست، گفت: متاسفانه ما الان شاهد یک مافیای بزرگ واردات هستیم که با برخورداری از رانت های مختلف به مانند ارز ارزان قیمت، مجوز و انحصار واردات بخش تولید در حال تهدید شدن است. دولت مسئول باید هدف اولیه اش این باشد از تولید داخلی حمایت کند که مکانیزمهای مختلفی دارد، البته قانونگذار مکانیزم تعرفهگذاری را در اختیار دولت گذاشته است.
به طور عملی راه های مختلفی به وجود آمده که در اجرا واردات کار خودش را می کند و تولید را تهدید میکند، یک مسیر قاچاق از مبادی رسمی است که متاسفانه از مناطق آزاد انجام می شود، یک راه هم این است که ما آمدیم ارز ارزان قیمت را در مقابل تولید داخلی به واردات کنندگان اختصاص دادهایم به طور مثال در فصل برنج به جای حمایت از کشاورز داخلی اجازه واردات برنج داده میشود.
دولت مسئول نباید بازار را دچار کمبود کالا کند و از بخش اندک واردات استفاده کند تا بازار تنظیم شود و واردات نباید بیشتر از صادرات باشد، دولت باید صادرات محور باشد تا تولید و اشتغال دچار مشکل نشود.
مشکلی که ما امروز داریم مدیریت زنجیره تامین است، چون بخش های مختلف تامین مالی می کنند مشکلاتی ایجاد میشود، باید مدیریت زنجیره تولید و صادرات ایجاد کنیم که در مقابل دولت مرکزی پاسخگو باشند این نمیشود که اختیاراتی بگیرند و مجوز بگیرند و خودشان قاچاق را سازماندهی کنند، نمونه بارز این موضوعات امروز مسئله سیگار است.
* مهرعلیزاده: باید روی بازار 500 میلیون نفری حساب کنیم
محسن مهرعلیزاده در بخش چهارم سخنان خود و در پاسخ به سوالی درباره برنامه هایش درحوزه بهبود سرمایه گذاری اظهار داشت: سرمایه گذاری اعم از اینکه دولت بخواهد این کار را بکند یا مردم، نیاز به سرمایه دارد که یا باید از داخل تامین شود یا از خارج.
در داخل وضعیت بودجه مشخص است که هر سال کسری بودجه داریم و در بودجه سال 1400 هم به گفته مجلس 300هزار میلیارد و به گفته کارشناسان 500 هزار کسری بودجه داریم که 90 درصد آن نیز بودجه جاری است و 10 درصد آن بودجه عمرانی است.در این حال باید راه را برای سرمایه گذاری هموار کرد.
اول باید امنیت سرمایه گذاری را تامین کنیم و گرنه سرمایه فرار است. می گویند اگر یک سنگ به سمت یک گنجشک پرت کنیم همه گنجشک ها از روی شاخه پرواز میکنند. روان بودن کار بروکراسی یکی از شروط لازم است و نبود فساد یکی از شروط کار است. نداشتن تنش در سطح داخلی و بخصوص در بین کشورهای همسایه نیز یکی از شروط اصلی است.
ما در منطقهای قرار داریم که هم از سطح علم و هم از سطح دانش و هم سطح صنعت و تجربیات صنعتی از کشورهای همسایه بالاتر هستیم پس باید روی بازار 500 میلیون نفری حساب کنیم.
حرفی هم با اقای رئیسی دارم. همین شورای حفاظت از حقوق بیت المال که شما به آن اشاره کردید، در زمانیکه من استانداراصفهان بودم می نشستیم که مشکلات سرمایه گذاران را حل کنیم. یک نفر خوشش نمی آمد یک نامه به قوه قضاییه مینوشت که این کار غلط است همین شورا دستوری میداد که کار ما چند سال عقب میافتاد.
* رئیسی: اگر دولت وظیفه خود را انجام دهد، نوبت به دستگاه قضا نمیرسد
حجتالاسلام والمسلمین رئیسی در بخش چهارم سخنان خود، در پاسخ به سوالی درباره زمینخواری و تصرف اراضی دولتی و شخصی و برنامههای خود برای مقابله با این معضل، گفت: زمینخواری یکی از مشکلات جدی کشور است که زمین بهجای اینکه برای کشاورزی، سکونت و سایر کاربردها استفاده شود، مانند طلا و ارز تبدیل به سرمایه شده و بهدست سوداگران افتاده و برخی با زمین، با تغییر کاربری و جنگلخواریها سوداگری میکنند.
در قوه قضائیه پروندههای زیادی در این زمینه تولید میشود و در دولت باید بسترهای این مسئله از بین برود و شهرداریها، جهادکشاورزی و بنیاد مسکن و دستگاهها در اینزمینه مسئولیت دارند و اگر کار خود را انجام بدهند، نوبت به دستگاه قضا نمیرسد.
ما شورای حفظ حقوق بیتالمال را با حضور تمامی مسئولان قضائی و اجرایی ایجاد کردیم تا از زمینخواری پیشگیری بشود. سند عادی باید به سند رسمی تبدیل بشود و من این را از ابتدای ورود به قوه قضائیه با مجلس دنبال کردم و مجلس هم تصویب کرد و در مسائل اداری است.
از کارهایی که شروع کردیم حدنگاری است و متأسفانه کشور ما در اینزمینه عقب است و ما این موضوع را دنبال و برنامهریزی کردیم و تا پایان سال 1400 به سامان خواهد رسید؛ اینکارِ چهلساله بوده که اکنون به نتیجه میرسد.
باید نهادهای مردمنهاد را فعال کنیم و مردم شهر و روستا در اینزمینه نظارت دارند و از زمینخواری جلوگیری میشود. دولت باید راه قانونی را برای مردم باز کند تا مردم سراغ غیرقانونی نروند و اگر کمیسیونهای مسئول کار خود را انجام بدهند، کار پیش میرود.
با پیگیری قوه قضائیه، کاهش جریان زمینخواری در کشور دیده میشود؛ مدیریت جدی در امور را میخواهیم و قوانین و مقررات وجود دارد ولی به آن عمل نمیشود و اگر عمل شود، سازوکارها موجود است که میتواند از زمینخواری جلوگیری کند.
* همتی: روحانی از همه این آقایان قویتر است
عبدالناصر همتی در خصوص سیاست قیمتگذاری دستوری اظهار داشت: من نماینده آقای روحانی نیستم. من به خاطر اختلاف نظر با آقای روحانی از بانک مرکزی کنار گذاشته شدم اما باید بگویم آقای روحانی قوی تر از سایر آقایان حاضر در اینجا هستند چه به لحاظ سیاسی چه به لحاظ سیاست خارجی و دنیا دیدگی.
من متعقد به قیمت گذاری دستوری نیستم و معتقدم دولت نباید در مسائل جزئی دخالت کند. دولت باید روی زیرساختها گذاری کند .ما باید نقدینگی را کنترل کنیم. من حتما از استقلال بانک مرکزی دفاع خواهم کرد. مشکل ما ساختاری است.
قیمت گذاری در دنیا شکست خورده است اینکه میگویند با گرانفروشی مبارزه میکنیم، با گرانفروشی که نمیشود مبارزه کرد ،گرانفروشی نتیجه تورم است و لذا دولت باید کنترل نقدینگی کند و اثر تزریق پول را خنثی کند. راه نجات کشور اقتصاد است وبرای رشد تورم راههای مختلفی دارم و توضیحات مفصل خواهم داد.
* جلیلی: ما برای دو بحث اصلی اشتعال و ارزآوری، فرصتی به اسم معدن داریم
سعید جلیلی در خصوص بهره گیری از ظرفیت بالقوه معادن کشور گفت: ما در کشور فرصت های بسیار ارزشمندی داریم که هر کدام آنها می توانند پیشران اقتصاد کشور باشند. کشور ما فرصت های خوبی در کشاورزی، شیلات، معدن، صنعت و موضوعات مختلف دارد که مثل واگن های یک قطار هستند اما هر کدام قابلیت این را دارند که پیشران و لوکوموتیوی باشند که بقیه را راه بیندازند.
دولت باید بتواند برنامه ای داشته باشد که با هرکدام آنها به تنهایی بتواند کشور را اداره کند. یکی از آنها بخش معدن است و ما در کارگروه معدن دولت سایه با جوانان متخصص و با انگیزه جلساتی در این خصوص داشتیم و طی بررسی های انجام شده مشخص شد که از طریق معدن به عنوان یکی از بخش هایی که میتواند پیشران و مزیت نسبی کشور ما باشد میتوان با اکتشفاف و استخراج که مهمتر از اینها یعنی ارزش افزوده در داخل کشور باشد؛ نه اینکه فقط شما خام فروشی معدن داشته باشید.
یکی از مشکلات اساسی امروز کشور این است که مواد معدنی ما خام فروشی میشود. به هر میزان برنامه که برای ارزش افزدوه بیشتر داشته باشید هم ارزآوری بیشتر خواهد شد هم اشتغال زایی.
ما برای دو بحث اصلی اشتعال و ارزآوری، فرصتی به اسم معدن داریم که با آن می توانیم موتور اقتصاد کشور را راه بیاندازیم و با بخش معدن نیز می توان بخش اساسی از هزینه های کشور را تامین کرد.
همچنین در خصوص صحبت برخی دوستان بگویم که می شود همه این کار را انجام داد و اینکه بگیویم نمی توانیم یعنی عده ای نتوانستنِ خودشان را به کشور تسری می دهند. اگر ما میگوییم در چهار سال آینده فقط کشور را نباید اداره کرد بلکه باید جهش داد، یک لازمه آن این است که در بخش معدن می توانیم جهش پیدا کنیم نه اینکه بگوییم فقط مشکل دو معدن کار را حل کنیم.
باید برای بخش معدن برنامه داشته باشیم و ظرفیت هایش را شناسایی کنیم و موانع ان را برطرف کنیم. ما با بیشتر از 24 صنف جلسه داشتیم که در مورد آن توضیح خواهم داد.
* زاکانی: هیچ کس مسئولیت این دولت را نمیپذیرد
دولت آقای روحانی با پول جیب مردم خود را اداره کرد و از تورم ارتزاق کرد. از این بابت من از طرف آقای روحانی و همتی از مردم عذر میخواهم. هیچ کس مسئولیت این دولت را نمیپذیرد نه ایشان (همتی) و نه آقای روحانی؛ گویی که از فضا آمدهاند و این بلا را سر مردم آوردهاند.
ما امروز راهی نداریم جز اینکه از طریق جهش تولید و بهرهمندی از ظرفیتهای جدی کشور و خلق ثروت و توزیع آن استفاده کنیم. برای همچنین کاری ما باید مالیات از تولید، خدمات و عناصر مختلفی که در جامعه وجود دارد، بتوانیم کشور را اداره کنیم.
امروز متاسفانه ما 320 هزار میلیارد تومان معوقات مالیاتی، 200 هزار میلیارد تومان فرار مالیاتی و 200 هزار میلیارد تومان معافیت مالیاتی داریم. در شرایطی که مشاغل 9 درصد مالیات را به خود اختصاص میدهند، 37 درصد تولید ناخالص را در اختیار دارند. لذا به جای 9 درصد باید ما حدود 37 درصد از مشاغل مالیات بستانیم و از این راه میتوانیم حدود 70 هزار میلیارد تومان مالیات بدست بیاوریم.
دولت نباید دست در جیب مردم کند، دولت باید با اقتصاد سالم این مسیر را دنبال کند. بنده عرض کردم که برنامه ما چند جانبه است چرا که برنامه تک بعدی اقتصادی به درد نمیخورد. برنامه ما اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی، مدیریتی و سیاسی امنیتی و سیاست خارجی است آنهم با اولویت اقتصاد. 70 درصد اقتصاد امروز در دنیا دانشبنیان و وابسته به مدارس و دانشگاهها است. لذا ما بسته جامعی را طراحی کردیم و در این بسته جامع آنچه که مهم است این است که ما با مفاسد اقتصادی و مفاسد اداری و بروکراسی به اشد مجازات برخورد میکنیم.
** بخش پنجم مناظره: پاسخ به یک سوال اقتصادی دیگر
* زاکانی: 10 درصد بودجه را به شهرستانها اختصاص میدهیم
علیرضا زاکانی در پاسخ به این سوال که «برنامه شما برای بومی گزینی و بهرهگیری از نیروی انسانی بومی در حوزه خدماتی تولیدی و اداری چیست؟»، گفت: بنده 4 رویکرد را اختیار کرده بودم که رویکرد اول تحول در عرصه اقتصادی و مدیریت بود. در این عرصه 4 راهکار عملیاتی را طراحی کرده بودم که شامل جهش تولید، حکمرانی فضای مجازی و دولت الکترونیک، تمرکززدایی و مبارزه با فساد اقتصادی بود. تمرکززدایی این است که ما مبتنی بر یک آمایش مجدد ایران اسلامی و هویت دادن به 451 شهرستان و تعریف معلولیت درست مقوله عملیات و تلاش و کوشش برای تحول در قاعده هرم اجتماعی فعال کنیم.
ما از صددرصد بودجهای که مصوب میکنیم 10 درصد آن به شهرستانها اختصاص پیدا میکند. 12 درصد ماده 75 قانون محاسبات است و الباقی آن 78 درصد مربوط به طرحهای ملی و استانی است و ما در حالت بدبینانه 90 درصد بودجه را ما در مرکز کشور تصمیمگیری میکنیم.
این تحول در دادن اختیارات به شهرستان، توجه به محور قرار دادن شهرستان برای اقدام مناسب و تحول و تلاش در جهت انتقال ظرفیت اعتباری به خود شهرستانها امکانی را ایجاد میکند که ما 450 نقطه کشور را به رقابت با هم تشویق میکنیم.
* قاضیزاده: منابع باید به روستاها برود
امیرحسین قاضیزاده هاشمی در پاسخ به سوالی درباره برنامههای خود برای جلوگیری از مهاجرت قشر جوان از مناطق روستایی به شهرها و ایجاد فرصت شغلی برای آنها گفت: وقتی میگوئیم ساختارها استضعافگرا هستند و منابع مالی به درستی توضیح نمیشود نتیجهاش میشود مهاجرت گسترده روستاییان و متاسفانه از بین رفتن بخش کشاورزی.
60 سال پیش آمریکاییها برای ما یک طراحی کردند تحت عنوان اصلاحات ارضی که بر اساس اصل چهار ترومن بود و نظام برنامه ریزی برای ما درست کردند که هدفش توسعه شهرنشینی بر اساس درآمد نفتی و هزینه درآمدهای نفتی در شهرها بود که باعث مهاجرتهای زیاد می شود. کشور ما یکی از اولین کشورها در بحث جابجایی از روستا به شهرها است ترکیب جمعیتی امروز 80 درصد شهرنشین شده و 20 درصد روستانشین که باید باز توزیع منابع انجام شود.
در بین کشورهای دنیا بیشترین مالیات بر تولید را داریم و یا بیشترین مالیات از سپرده بانکی را داریم که دهکهای اول که روستانشینان هستند پرداخت میکنند.
باید شیب بندی اقتصادی به گونهای باشد که منابع به روستاها برود و مالیات کمتر شود، برنامهای داریم تا استخدام بومی گزینی در آنجا انجام شود و اختیارات را به شهرستانها بدهیم تا خودشان بتوانند منابع بودجه در اختیار داشته باشند و مردم محل بر آن نظارت کنند.
* رضایی: نباید بگذاریم دولتهای گذشته تکرار شوند
محسن رضایی در پاسخ به سوالی درباره رفع فقر و فساد و تبعیض اظهار داشت: من معتقدم که سال 1400 سال گشایش و عبور از سختی هاست. من به عنوان یک سرباز که از 17 سالگی تا کنون افتخار می کنم این شغل را برای خودم انتخاب کردم، لازم است این دو نکته را بگویم. یک هشدار و دیگری اینکه چرا می خواهم سینه خود را سپر حوادث ملت ایران کنم.
هشدار من به این برمی گردد که 8 سال آینده چالش ها و ابرچالش هایی مثل، جمعیت، صندوق های بازنشستگی، ناترازی بانک ها، نقدینگی، فقر و بیکاری، گرانی و بدتر شدن فضای کسب و کار را داریم، یعنی اگر می خواهیم فقر و فساد و تبعیض از بین برد باید به عنوان اولین کار از تکرار دولت های گذشته جلوگیری کنیم.
شما از یک صحبت آقای همتی کاملا می توانید درک کنید که چه اوضاعی وجود دارد. ایشان می گوید من به خاطر اینکه دیدگاه اقتصادیم با آقای روحانی اختلاف داشته است کنار گذاشته شدم. پس شما برای چه کنار ایشان ماندید؟ اگر آقای روحانی که شما می گویید تخصص اقتصادی نداشته پس به دست شما کارها را انجام داده، چرا به شعور ملت ایران توهین می کنید؟ چرا می خواهید دوباره دولتهای گذشته تکرار شود.
مردم عزیز ایران، همانطور که سال 92 آن هزار تومانی را نشان دادم، به والله قسم، اگر دولتهای گذشته تکرار شود، یک فاجعه بزرگی صورت می گیرد. نباید بگذاریم این تکرار شود.
من که آمدم در صحنه برای همه این مسائل خود را آماده کرده ام. بیش از 20 سال است که فریاد می کشم اقتصاد را دریابید، اقتصاد مهم است. دست بردارید از این گروه بندی ها و جناح های سیاسی.
دولت آینده باید قوی ترین دولتی باشد که از همه شایستگان، چه اصلاح طلب، چه اصولگرا، چه اهل سنت، اهل تشیع، جوانان، بانوان در آن استفاده کرد.
ما حتی یک روز و یک ثانیه را نمی توانیم از دست دهیم که خیانت است. دست برداریم از خودخواهی ها، دست برداریم از این متلک گفتنها و جنگهای روانی، خدا خوشش نمیآید.
یک ملتی که بعد از 200 سال آمده و روند جدیدی را شروع کرده، امروز نباید دست آویز جناح ها و گروههای سیاسی باشد. یک بار بیاییم در مقابل این ملت تعظیم کنیم و قوی ترین دولت را تشکیل دهیم.
* جلیلی: دولت مانع تولید است
سعید جلیلی در خصوص شهرکهای صنعتی و برنامههای خود در خصوص بازگشت واحدها به عرصه تولید و محل مالی پیش بینی شده گفت: من در 8 گذشته از بسیاری از شهرکت های صنعتی بازدید داشتم و جلسات متعدد و مفصلی را با 24 صنف داشتیم و طی این جلسات 16 مساله مشترک مطرح شده و تقریبا همه روی آنها اذعان داشتند که مانع تولید هستند.
یکی از عواملی که باعث شد شهرک ها نتوانند کار کنند بحث تامین مالی است و سوال اصلی این است که اگر الان روزانه دو هزار میلیارد تومان خلق پول میکنیم حال به هر دلیلی که جای بحث دارد؛ چگونه کسانی که در کار تولید هستند مهمترین مشکلشان تامین مالی است؟ پس این دو هزار میلیارد تومان خلق پول کجا میرود و به دست چه کسی می رسد؟ اینها سوالات اصلی است و باید روی آنها کار شود.
اگر شما میخواهید به تولید بها دهید و مشکل عدهای تامین مالی است، باید حلش کنیم. برای کسانی که قصد صادرات دارند، عدم ثبات در مقررات تجاری وجود دارد.
در بخشنامههایی که از سال 97 تا 99 در زمینه های مختلف مثل فولاد، کاشی و سرامیک، شیشه، سیمان و پتروشیمی صادر شد چه میزان بخشنامههای متعدد و متعارض وجود دارد؟ خب حتما اینها به تولید ضربه میزند.
نکته مهم بعدی این است که اگر شما میخواهی بخشنامه صادر کنی ما را مشارکت دهید نه اینکه حرف آنها گوش کنید لااقل حرفشان را بشنوید تا آن کار بهتر صورت بگیرد.
نکته بعدی، سازمان ها و دستگاه های دولتی است. ماشین دولت برای این است که اگر شهرک صنعتی شما این را می بیند خوشحال شود که آن را رو به جلو میبرند اما هر کدام از دستگاه ها میگویند ما باید ده ها مجوز از بخش های مختلف بگیریم.
در همین شهرک صنعتی عباس آباد ما دیدیم که میگویند همه کارها را کردیم اما یکدفعه محیط زیست به من مجوز نمی دهد. شما باید این مسائل را ساماندهی کنید و از ظرفیت دولت الکترونیک برای این کار استفاده کنید.
* همتی: برای نجات کشاورزی برنامه دارم
عبدالناصر همتی در پاسخ به این سوال که «راهکار شما برای منطقی کردن حوزه مصرف آب چیست؟» اظهار داشت: بخش کشاورزی ما بسیار مهم است. الان زندگی روستا وابسته به کشاورزی است و ما برنامه مفصلی داریم تا کشاورزی را از این وضعیت نجات دهیم. در کشاورزی ما نزدیک 14 میلیارد دلار نهادههای کشاورزی وارد میکنیم.
موضوع بحران آب برای کشاورزی مهم است و باید از نظر نوع کشت و آبیاری اقدامات جدی انجام دهیم.
در مسئله قیمت گذاری محصولات کشاورزی تا به حال خرید تضمینی قیمت بود و میگفتیم مثلاً گندم 5 هزار تومان! درحالی که ما باید تضمین خرید کنیم به قیمت روز و مشکل کشاورزان هم همین است.
شما شب عید دیدید چه اتفاقی افتاد. میوههای کشاورزان باقیمت ارزان خریداری شد و در بازار با چندبرابر قیمت فروختند. باید انبارهایی در بخش کشاورزی درست کنیم و بتوانیم آنها را از طریق بورس کالا بفروشیم نه اینکه تولید کننده ما به قیمت پایین محصولات خود را پیش فروش کند.
ما نتوانستیم نظام پایدار کشاورزی برقرار کنیم و نتوانستیم استانهای شمالی کشور از نظر کشاورزی صنعتی کنیم.در ارتباط با کشاورزی بحثهای پیچیدهای داریم و در این زمینه برنامههایی داریم.
* مهرعلیزاده: محیط زیست در خطر است
محسن مهرعلیزاده در پاسخ به سوالی در باره تغییر کاربری و تخریب محیط زیست گفت: تغییر کاربری محیط زیست یا برای ایجاد صنایع است و یا برای ایجاد و احداث ساختمان های مسکونی است که با توجه به اینکه هرکدام از این موضوعات در جاهای متفاوتی تصمیم گیری می شود باید مسائل همان بخش را در نظر بگیریم.
محیط زیست ما در خطر است که یکی از دلایل آن این است که با تشکیل شوراهای اسلامی در روستاها و مشخص نبودن اختیارات آنها در مقایسه با سایر دستگاههای مسئول و شهرداریها در حوزه زمین باعث شده اعمال نفوذهایی در هر منظقه بشود و تغییر کاربریهای فراتر از قانون صورت بگیرد.
در پایه ریزی نظام بودجه ما علی القاعده یک نگاه عمیق در طراحی وجود دارد اما وقتی در مجلس قرار است روی آن بحث شود منطقه گرایی برخی نمایندگان نسبت به حوزههای انتخابیه خودشان موجب اعمال فشارهایی برای ایجاد صنایع در مناطق خودشان میشود که در نتیجه برای ایجاد یک صنعت تصمیمات مخربی گرفته میشود.
یک راهکار تقویت سازمان محیط زیست و همچنین تقویت فعالان محیط زیست است. یکی از مشکلات ما این است که در سالهای اخیر تحت عنوان محیط زیستی ها و به اسم جاسوسی مشکلاتی را برای برخی فعالان محیط زیست ایجاد کردند. آقای کاوه مدنی معاون سازمان محیط زیست بود اما تحت عنوان جاسوس مشکلاتی برای او درست کردند که بعدا هم معلوم شد درست نبوده است و نگذاشتند کار کند. آقای کاوه مدنی آدمی بود که نگاه محیط زیستی داشت. اگر ما به این مسائل توجه نکنیم در آینده به مشکل برمیخوریم.
** کاندیداها در بخش ششم و آخر مناظره به جمعبندی سخنان خود پرداختند.
* قاضیزاده: «دولت سلام» میخواهد حاکمیت مردم را تعمیق کند
امیرحسین قاضیزاده هاشمی در جمعبندی مباحث خود در مناظره امروز گفت: ما جوانان آرمانهای بلندی داریم و دلمان میخواهد که تحولات عمیقی اتفاق بیفتد. مردم از ما سوال میکنند چرا هر انتخاباتی که میگذرد، باز همان مشکلات تکرار میشود؛ مشکلاتی از قبیل معیشت، گرانی، مرغ و تخممرغ چرا این مشکلات ساده حل نمیشود؟
با جمعی از دوستان بعد از ارائه بیانیه گام دوم به این جمعبندی رسیدیم که نحوه اداره کشور مشکل دارد که مشکلات قدیمی و زیرساختی است، من یک پزشک هستم. ما یک بیماری خطرناک را با مسکن درمان می کنیم، وقتی سرطان راه نفس یک بیمار را میگیرد آن را جراحی میکنیم.
وقتی ما 50 سال تورم دو رقمی داریم و نرخ بیکاری بالاست و برنامهریزیهای ما آثار موقت دارد، باید اقدام اساسی انجام دهیم، اگرچه باید برای بحث های اضطراری دستورالعمل و برنامه داشته باشیم که داریم.
برنامههای خود را به نخبگان ارائه کرده ایم در «دولت سلام» 19 برنامه اجرایی دقیق ارائه کرده ایم حتی 213 پروژه اجرایی را در آن ذکر کرده ایم باید رویکرد و نگاهمان را به مردم تغییر دهیم دولت سلام میخواهد حاکمیت مردم را تعمیق کند و مردم سالاری را نهادینه کند، دولت باید پاسخگو به مردم باشد و مردم بر آن نظارت داشته باشند و مردم با خطا ها برخورد کنند، نگاه به مردم نباید نگاه به پای صندوقهای رای باشد که آنها به ما رای بدهند و بعد بروند.
وقتی سراغ بحث سربازی میرویم نظر ما این است که مانع از توسعه استارت اپها میشود، وقتی سراغ مدیریت غلط کرونا میرویم به خاطر این است که چند پارگی در تصمیمات دولت باعث شده همه مردم گرفتار شوند باید به سمتی برویم که مشکلات 50 ساله را حل کنیم.
الان نقدینگی 70 هزار برابر شده است چه کسی عامل خلق این نقدینگی شده است آیا عوامل خارجی باعث این موضوع شده است، یا ساختار معیوب برنامه ریزی و بودجه کشور و یا ساختار بانکی چنین حوادثی را ایجاد کرده است، متاسفانه ما به دنبال ایجاد ساختارهای مولد فقر هستیم.
یک اقتصادی ایجاد شده رانتی- غارتی و یک انحصار فوق العاده ایجاد شده است که طبقه مرفه را ایجاد کرده که در کنار دولت قرار گرفته است، وقتی از خصوصیسازی صحبت میشود اختصاصی سازی به ذهن میرسد. منابع طبیعی کشور به گونهای است که اگر الان بخواهیم بین مردم تقسیم کنیم و هر کدام 3 میلیون تومان میرسد.
* مهرعلیزاده: معیشت بخشی از جامعه در خطر است.
مردم ایران آمارهای اقتصادی و شاخص های سیاسی و اجتماعی و حافظه تاریخی شما گواه این است که در این کشور دولتی بر سر کار بود که توانست با حرکت آرام، منطقی و عقلایی و بدور از هیجانات و نوسانات شرایط کشور را به نحوی شایست هدر جهت توسعه حرکت دهد. آن دولت دولت اصلاحات و دولت سید محمد خاتمی بود.
در آن دوران شاهد رشد اقتصادی 5.7 درصد، تقویت و تثبیت ارزش پول ملی، کاهش تورم از 50 درصد به تک رقمی توسعه نهادهای تاثیرگذار اجتماعی، تنش زدایی گسترده با دنیا و رابط بین اللملی موثر و امید آفرینی موثر بین دانشجویان و جوانان و زنان بودیم.
مردم عزیز ما 16 سال است که در مسیری قرار داریم که تعادل کشور برای تمرکز و حرکت ایران برای حل مشکلات از بین رفته است. مسائل سیاسی در صدر و مشکلات مردم در ذیل قرار گرفته است.
کوچکترین مسئله اجتماعی در کشور ظرفیت تبدیل به یک بحران بزرگ را پیدا کرده است. هنوز بعد از 42 سال، برق قطع می شود، بحران کم آبی داریم و با تورم افسار گسیخته و منابع کم، معیشت بخشی از جامعه در خطر قرار گرفته است.
امروز جامه در خطر قرار گرفته است چرا؟ مردم از کدام بخش نارضی هستند؟از ساختارها یا مدیریت ها؟چرا مشکلات حل نمی شود؟ اینهکمه تحصیل کرده های داخل و خارج از کشور چرا نمی توانند مشکلات کشور را حل کنند؟ پاسخ ساده است چون به آنها اجازه داده نمی شود. همین رویکرد در ساختار اجرایی کشور هم حاکم شده است.
این می شود که امروز کشور با 50 مشکل روبرو شده است و راهی برای حل آنها ندارد و تریبون های مسئولین بجای امید آفرینی برای مردم بجایی برای دعوا تبدیل شده است. من برای اجماع سازی و اقناع سازی آمدهام.
* رئیسی: مردم دیدند که بعد از 2 سال در قوه قضائیه چه اتفاقی افتاد
رئیسجمهور، رئیسِ همهی جمهور است یعنی همهی مردم و تمام جناحها، گروهها و دغدغهمندانِ نسبت به مردم و انقلاب؛ از هر جناح، حزب، با هر گویش و در هر اقلیم؛ رئیسجمهور باید خود را خدمتگزار همه بداند.
رفع مشکلات مردم باید در دستورکار رئیسجمهور باشد و نگاه عمیق، شناخت به مسائل کشور، عالِم به راهحل برای آن و تعیینکنندهی اولویتها و همچنین باید برنامه داشته باشد.
در قوه قضائیه دیدید که برنامهای را ارائه کردم و مشغول به کار شده و سند تحول را در اختیار اندیشمندان قرار دادم و مردم، نخبگان و اقشار مختلف جامعه احساس کردند که بعد از دو سال در قوه قضائیه اتفاقی افتاده است.
من در برنامهریزی برای حل مشکلات کشور، 12 اندیشکدهی فعال و زبده در کشور را به خط کردم و برنامههای خوبی برای بخشهای مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و شناخت گرههای مردم داریم.
درباره فضای مجازی معتقد هستم که در اینزمینه عقب هستیم و کارِ بسیاری صورت نگرفته و زیرساختها مشکل دارد. از جوانان و نوجوانان میپرسم که وقتی در حال بازی (اینترنتی) هستند، چقدر حالتان گرفته میشود؟ این نشان میدهد که زیرساختها درست نیست. همچنین یک پژوهشگر در حال اقدامات علمی خود دچار مشکل میشود. در تولید محتوا برای فضای مجازی مشکل داریم و حق خانمها در اینزمینه ضایع میشود و حتی خانم خانهدار که تولید محتوا میکند، با مشکل روبروست.
درباره فضای مجازی باید کار بسیاری انجام بدهیم. من در این فضا حضور دارم و دو میلیون فالوور (دنبالکننده) دارم و بسیاری از مسائل از این طریق به من منتقل میشود ولی برخی افراد خلط مبحث میکنند و وظیفه خود را انجام نداده و به مسائل فرعی میپردازند. بدانید که سفره مردم، کسبوکار آنها و بحث دولت مسئلهی و مشکل مردم است.
چطور بعد از سالهای سال، یک دولتِ در طراز انقلاب با خواست مردم ایجاد نکنیم؟ ما توانمندیم؛ ما اصحابِ ما میتوانیم هستیم و نمیشود و نشد برای ما معنا ندارد. درباره حل برخی مسائل بانکی جلسات داشتیم و میگفتند که بانکها انجام نمیدهند و من گفتم که من شروع میکنم و انجام دادم.
* زاکانی: همتی آمده تا 8 سال افتضاح دولت را پوشش بدهد
مردم عزیز بنده به عنوان یک رزمنده جرمم این است که از طریق عناصری که در حال تخریب بنده هستند در مقابل مفسدین ایستادهام و به خاطر همین تنها جرم انتصابی بنده مبارزه با فساد، فقر و تبعیض است. اتهاماتی هم به بنده میزنند و میگویند که در دو درس تجدید آوردهام. در حالی که من 15 روز بود از جنگ برگشته بودم و آمدهم خودم امتحان دادم و در دو درس تجدیدی آوردهام. یا اینکه میگویند یک ترم مشروطی داری. در حالی که من 11 ماه با ماشین مسافرکشی میکردم و زن و بچه داشتم. اینها آنچیزهایی است که انسان را آزار میدهد.
میفرمایند محل تحصیل بنده کجاست؟ بنده در دانشگاه علوم پزشکی تهران درس خواندم، اگر شما به خارج از کشور رفتیم و تحصیل کردید و برگشتید، بنده کنکور امتحان دادم و رزیدنت شدم و بخاطر اینکه دستم معلولیت داشت مجبور شدم به پزشکی هستهای بروم. اگر میدانید این مسئله را نگویید و اگر این موضوع را نمیدانید، حالا بدانید و دیگر تکرار نکنید.
نکته دوم این است که شما میفرمائید بنده نامزد پوششی هستم. انشاءالله که بار آخری باشد که این عبارت را بکار میبرید. اگر بنا باشد کسی پوششی باشد، شما اصلیترین نامزد پوششی هستید که آمدهاید 8 سال افتضاح دولت را پوشش بدهید. مردم عملکرد شما را میبینند. قرار بود که قرارگاه اقتصاد مقاومتی فعال شود در کشور ولی شما برای مدیریت بازار قرارگاه مرغ زدید. در بحث نهادهها یکی از کسانی که متهم است، آقای همتی است. بنده با عدد و رقم عرض میکنم که بیتدبیری آقای همتی بود که قیمت مرغ را به 35 هزار تومان رساند.
مردم یادتان میآید که ما از رکود رد شدیم، از پیک کرونا گذشتیم، تحریم لغو شد، رونق اقتصادی ایجاد شد، چرا به مردم دروغ گفتید، مردم صداقت، دانش و عرضه میخواهند. 102 هزار میلیارد پول چاپ کردید و در بازار ریختید و پدر مردم را درآوردید و حالا میگویید که کاندیدای معمولی هستید؟ شما با استقلال بانک مرکزی موافق هستید؟ اگر موافق هستید به من بگویید تا بگویم که در ارتباط با استقلال بانک مرکزی در مجلس چه گفتید.
ما دولت را از مقابل ملت کنار میکشیم و در خدمت ملت قرار میدهیم. بانک را در خدمت تولید قرار میدهیم. بازار سرمایه را خط تلاش اصلی سرمایه گذاری در کشور قرار میدهیم و برای او منابع و عناصر توسط ملت تامین میشود اما دولت خود را پشتیبان بازار سرمایه میداند نه اینکه دست در جیب ملت کند.
وزیر اقتصاد گفته است که دولت 300 هزار میلیارد تومان از بازار سرمایه برای خود برداشته است. دولت آقای روحانی به چه اجازه دست در جیب مردم کرده است؟ مسیر غلط گذشته باید اصلاح شود.
ملت! باید همگی به میدان تغییر و تحول بیاییم و بدانیم که ابتدا باید خودمان را اصلاح کنیم. من توقعام از دوستان این است که وعدههای مختلف ندهیم و بگوییم که چکار میخواهیم بکنیم که یک تحول بزرگ ایجاد کنیم. ما برنامه جامعی داریم که سال اول تغییر و سال چهارم یک تحول را رقم میزنیم.
* رضایی: بجای همه دولتمردان از مردم عذرخواهی میکنم
جمع بندی سخنان من این است که دولت های گذشته نباید تکرار شود. در آن دولت ها سفره مردم از سفره دولت جدا شد. جوانگرایی کنار رفت، «ما نمی توانیم» وارد ادبیات سیاسی اداری کشور شد، اعتماد به نفس کشته شد، خودباروی و خلاقیت از بین رفت لذا باید یک دولت نو ایجاد شود، دولتی که قوی، کارامد، پاسخگو و مسئولیت پذیر باشد. دوباره مردم و دولت کنار هم قرار گیرند و یک دولت جوان انقلابی ان شاءالله درست خواهیم کرد و شعار ما می توانیم را دوباره به عرصه اداره و مدیریت کشور بر می گردانیم.
برنامه های من شامل اینهاست: یارانه 450 هزار تومانی را برای 40 ملیون نفر تضمین می کنم. شغل خانه داری که تربیت فرزند و بهداشت و سلامت خانگی هست را برقرار می کنم. علاوه بر ساخت یک میلیون مسکن که در مصوبه مجلس است، یک میلیون مسکن به صورت نوسازی و احیا در بافت فرسوده را دنبال می کنم. ایجاد صندوق جبران ضرر مالباختگان بورس را در پیش می گیرم. علاوه بر اینکه از اصل 127 استفاده می کنم و ایالت های اقتصادی طبق قانون اساسی درست می کنم، موضوع کشاورزی و کشاورزان مظلوم ما که امروز حتی در قیمت تضمینی گندم و دانه های دامی با مشکل مواجه هستند را حل می کنم و آنها را 5 درصد بالاتر از قیمت وارداتی می خرم. بیمه کشاورزان را حل می کنم. دست دلالان و واسطه گران را قطع می کنم. فضای مجازی را با مدیریت در دسترس همه قرار می دهم.
من خودم را سرباز وطن می دانم یک بار دیگر آبروی خود را کف دست گذاشتم و آوردم که با جانفشانی، ایثار و فداکاری اوایل انقلاب، جوانان را به صحنه بیاورم و با کمک کارشناسان و پژوهشگران کشور نظام تصمیم سازی و تصمیم گیری را در جامعه و دولت تقویت کنم.
در این عرصه بزرگی که ایجاد شده است، حقیقتا شرمنده اعتماد شما مردم هستیم. من شرمنده صبر و تحمل شما هستم، من شرمنده زباله گردها، نان قرضیها و کولهبرها هستم و هیچ گاه فکر نمی کردم وقتی خرمشهر آزاد می شود و آوارگان به خرمشهر بر میگردند من باقی بمانم و وضع اسف بار جامعه را در پشت سر اقتدار ایران که تا ساحل مدیترانه برادران من به عنوان مشاور و صلح ساز و امنیت هستند و در پشت سر آنها مردمانی را صبور ببینم که ما دولتمردانی که امروز می خواهیم آنها را بازیچه قرار دهیم تحمل کنند.
من به جای همه دولتمردان کشور از محضر همه شما عذرخواهی می کنم و امیداورم خدای متعال توفیقی به من دهد که گذشته ها را جبران کنم.
* جلیلی: تحریمها دوبرابر شد؛ دلار چندبرابر
موضوعات اقتصادی مطرح شد اما موضوع اصلی این جلسه نقش و هنر رئیس جمهور است و اینکه کسی که میخواهد در این جایگاه قرار بگیرد و چگونه این بحث ها را می خواهد به نتیجه برساند؟ این موضوع بسیار مهمی است اگر کسی که در این جایگاه قرار میگیرد برنامه هایی را داشته باشد و در بخش های مختلف نکاتی را بگوید.
سوال این است که با چه تضمینی این ها به نتیجه می رسد؟ اولین سوال در برنامه ها باید این باشد جدا از اینکه می گویند چه میکنند باید بگویند این کاری که میکنند و چه نتیجه ای خوهد داشت تا قابل ارزیابی باشد. هشت سال پیش در همینجا حرف هایی زده شد اما کدامش انجام شد؟ تحریمها دوبرابر شد دلار چندبرابرشد.
بحث من این است اگر در خصوص معدن از من سوال پرسیدید من می گویم در این عرص اشتغال ایجاد خواهد شد. در مساله اشتغال مثلا سال اول 100 هزار، سال دوم 126 هزار و سال چهارم 253 هزار شغل ایجاد خواهد شد این مساله قابل ارزیابی است. من همینجا از صدا و سیما تشکر میکنم اما اگر آنچه اینجا فرصت نشود که بیان کنم در تلوبیون توضیح خواهم داد و حتی آمادگی مناظره و مباحثه با دوستان را نیز در این خصوص داریم.
ما باید از رئیس جمهوری صحبت کنیم که بتواند این کارها را با اقتدار انجام دهد. منظور از اقتدار هم زدن چند حرف تند نیست؛ یعنی بتواند به موقع تصمیم بگیرد و تصمیمش به درستی عملی و اجرایی شود.
اینجا مشکلی که وجود دارد این است که برخی از مشکلات فقط ساختاری نیست بلکه در فرهنگ سیاسی کشور هست. رئیس جمهور باید این توانمندی را داشته باشد و این مساله مربوط به این جناح آن جناح یا ان قوه و ان قوه نیست ممکن این فراتر باشد این مساله باید برطرف شود.
ما چگونه میخواهیم این فرهنگ سیاسی غلط حاکم و مناسبات غلطی که شکل گرفته را کنار بگذاریم؟
اگر می گوییم کاری به نتیجه برسد کار با نمایش که به نتیحه نمیرسد کار واقعی میخواهد. شهید حاج قاسم سلیمانی میگفت اگر شما آب را رها کنی این همینجور پای درخت نمیرسد باید دنبال آن بروی و مواظب باشی که راهش را کج نکند.
اگر شما ماشین دولت را می خواهید این نیست که فقط بگویید بخشنامه ای را صادر میکنم و می روم. من به عنوان کسی که از کارشناس، معاون، رییس اداره، مدیر کل و معاون وزیر از پایین به بالا امدم دیده ام که کسی که وارد سیستم کشور می شود می تواند از مسیر خودش خارج شود. مهم این است که کار به نتیجه لازم برسد و بتواند از ماشین دولت به بهترین شکل استفاده کرد. اینجانب که از فضای مجازی و فوق هوشمند کردن دولت حرف میزنم یعنی باید به خوبی از انها استفاده کنیم.
یکی از موانع این مسیر متاسفانه تعارفات سیاسی جناحی سازمانی است و اینهاست که مانع کار میشود.
** قرائت اطلاعیه کمیسیون بررسی تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری
در ابتدای مناظره پس از پخش سرود ملی و تلاوت آیاتی از کلامالله مجید، اطلاعیه کمیسیون بررسی تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری قرائت شد.
در این اطلاعیه آمده است: این کمیته شامل وزیر کشور، دادستان کل، دبیر هیئت اجرایی مرکزی انتخابات وزارت کشور، رئیس سازمان صداوسیما و یکی از اعضای شورای نظارت بر سازمان صداوسیما به عنوان منتخب سه قوه است.
این کمیسیون موظف است طبق ماده ۶۴ قانون انتخابات ریاست جمهوری، اگر ضمن برنامه زنده «مناظره»، هر یک از نامزدها درخصوص سایر نامزدها یا دیگر اشخاص حقیقی و حقوقی، مطالب توهینآمیز یا هتک حرمت و یا مطالب مغایر با قوانین رسمی کشور، بیان کند، به میزان مناسب، زمان برای پاسخگویی در نظر گیرد.
برای احترام به افکار عمومی مردم شریف ایران، رعایت و اجرای قانون انتخابات ریاست جمهوری به نامزدهای محترم یادآوری شده است.
امیدواریم نخستین مناظره سیزدهمین دوره انتخابات ریاستجمهوری با محوریت «موضوعات اقتصادی» فضایی اخلاقمدارانه، آگاهیبخش و در جهت شناخت از برنامهها ودیدگاههای نامزدهای محترم پدید آورد.
انتهای پیام/
نظر شما