به گزارش خبرنگار اجتماعی ایسکانیوز، شادی و لذت را اگر چاشنی آموختن کنیم، مطالب یک گوشه سفت و محکم از مغزمان را انتخاب و همان‌جا جا خوش می‌کنند و تا سالیان دراز هر وقت نیاز داشتیم به دادمان می‌رسند اما امان از وقتی که به اجبار چیزی را به خاطر سپردیم و جواب پس دادیم، هرآنچه آموخته بودیم دود شد و به هوا رفت.
خاطرات دهه شصتی‌ها را که مرور کنیم پر است از این حفظ کردن‌های زوری در مدارس و آن‌هایی هم که شیطنتشان بیش از دیگران بود، خاطرات بسیاری از کتک خوردن‌ها و فرار کردن‌ها دارند اما با اینکه امروز دیگر خبری از کتک نیست و مدارس و معلمان پیشرفت‌های بسیاری داشته‌اند اما همچنان خلا شادی و آموختن با لذت احساس می‌شود. اما واقعا چرا شادی و نشاط در مدارس ما کمرنگ است؟
چرا شوق یادگیری در دانش‌آموزان کمرنگ است؟ / خلاقیت کودکان در کلاس‌های سرد و بی‌روح به یغما می‌رود
کتاب درسی‌هایی که دنیای واقعی و زندگی روزمره را روایت نمی‌کنند
از بچه‌ها پرسیدم که چه چیز درمدرسه برای آن‌ها تنش‌زا است؟ ملینا نوراحمد دانش‌آموز کلاس پنجم است، زمانی که از او درباره چیزهایی می‌پرسم که در مدرسه برایش جذابیت دارد با اشتیاق از جایزه گرفتن‌هایش تعریف می‌کند. ملینا در روزهای امتحانات دچار استرس می‌شود او معتقد است که اگر مجبور نباشد ساعت هفت صبح برای رفتن به مدرسه از خواب بیدار شود، مدرسه برایش جذابیت بیشتری خواهد داشت. فاطمه زهرا زهراوی هم که دانش‌آموز کلاس پنجم است فکر می‌کرد که اگر آموزش‌های مدرسه در جهتی باشد که او فرد فعال و توانمندی شود، اتفاق خوبی رخ داده است.
ملورین یوسفی دانش‌آموز کلاس سوم ابتدایی گفت: کتاب‌های درسی را به جز درس ریاضی دوست دارم. سوالات ریاضی برای من پیچیده است و به همین دلیل دوستش ندارم. ملورین رفتن به دفتر مدرسه را دوست ندارد و می‌گوید اگر معلم از ابزارهای دیگر استفاده کند، او از تدریس لذت می‌برد.
غزل عبدفرد ۱۱ ساله در پاسخ به این سوال که مدرسه جذاب در نگاه او چه ویژگی‌هایی دارد گفت که دوست ندارد صبح زود بیدار شود و دلش می‌خواهد موسیقی و نقاشی یاد بگیرد. اتاق مدیر مدرسه هم برای غزل استرس‌آور بود.
در صحبت با دانش‌آموزان کوچک‌تر متوجه شدم لحظه‌هایی که در مدرسه بازی کرده‌اند یا هدیه‌ای گرفته‌اند، بیشتر آموخته‌اند. یا با هیجان از خاطراتی تعریف می‌کردند که کار گروهی را در کنار هم انجام داده و از نزدیک اتفاقی را تجربه کرده بودند اما روزهای امتحان، جواب دادن به معلم، برخوردهای ناظم مدرسه لحظه‌های دلهره‌آوری بودند که دوست نداشتند دوباره تکرار شود. نکته جالب توجه در صحبت‌های بچه‌ها گلایه از صبح زود بیدار شدن بود، این موضوع باعث شد تا از خودم بپرسم که آیا واقعا صبح زود بیدار شدن و درس خواندن کیفیت یادگیری را افزایش می‌دهد؟
ما در مدارس یاد نمی‌گیریم که چطور مستقل و شاد زندگی کنیم
بزرگ‌تر نگاه‌های متفاوت‌تری داشتند. سروناز آبسالان دانش‌آموز پایه دوازدهم است، سروناز فکر می‌کند که کتاب‌های درسی برای او کاربردی نیست و شاید از مجموع چیزی که در مدرسه می‌آموزد ۲۰ درصدش کاربردی باشد. او می‌گوید: ذات مدرسه از لحاظ درس خواندن برایم استرس‌آور نیست اما همیشه وجود یک جو متشنج را احساس می‌کنم. اگر قرار بود من کتاب‌های درسی را بنویسم مواردی را به دانش‌آموزان آموزش می‌دادم که در جامعه و زندگی به آن‌ها کمک کند؛ مثلا نکاتی را در مورد تعمیر کردن ماشین، رسیدگی به تعمیرات جزئی که در زندگی واقعی با آن مواجه می‌شویم و یاد نگرفته‌ایم که چطور باید عمل کنیم، به دانش‌آموزان آموزش می‌دادم. ما در مدارس یاد نمی‌گیریم که چطور مستقل و شاد زندگی کنیم و تنها مجموعه‌ای از اطلاعات را حفظ می‌کنیم که بعد از مدتی فراموش می‌شوند.
توجه به بازی و تحرک در مدارس پیشرو
سحر بیات کارشناس تعلیم و تربیت در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی ایسکانیوز درخصوص کمرنگ شدن شوق یادگیری در دانش‌آموزان گفت: یکی از ویژگی‌های مدرسه کارآمد این است که بتواند فضای تربیت و آموزش را برای دانش‌آموزان به نحوی رقم بزند که بچه‌ها از یادگیری لذت ببرند. اگر مقایسه‌ای بین نظام‌های آموزشی در دنیا داشته باشیم متوجه می‌شویم که کلاس‌های بچه‌ها در نظام‌های آموزشی پیشرو برمبنای بازی، تحرک و مهارت‌آموزی است.
وی افزود: در مدارس کشورهای پیشرو علومی آموزش داده می‌شود که وابسته به زندگی روزمره آن‌ها است. یک دانش‌آموز درحالی که می‌آموزد چطور زندگی کند، ریاضی هم یاد می‌گیرد. نظام‌های آموزشی دنیا به سمت چند رشته‌ای شدن رفته‌اند و دیگر کلاس‌های منفرد ریاضی و شیمی و غیره مطرح نیست و به خصوص در دوره ابتدایی بچه‌ها همزمان چند علوم را باهم می‌آموزند.
بیات توضیح داد: حتی محدودیت دیوارها در برخی کشورها برداشته شده و دیگر کلاس برای بچه‌ها مکانی ثابت نیست. این عوامل کمک می‌کنند تا فرآیند تدریس شاد و مفرح باشد. یکی از استراتژی‌های ساده‌ای که کشورهای پیشرفته استفاده می‌کنند این است که دانش‌آموز بعد از هر ۲۰ دقیقه آموزش ۱۰ دقیقه تحرک داشته باشد.
وی ادامه داد: این درحالی است که تنها درسی که در آموزش و پرورش مورد توجه قرار نمی‌گیرد، ورزش است. ورزش درسی است که می‌تواند شوق یادگیری برای بچه‌ها ایجاد کند. تحرک داشتن یکی از استراتژی‌هایی است که فنلاند به کار گرفته و به همه مدیران و معلمان توصیه کرده و پژوهش‌های بزرگی در این باره انجام شده است اما ما همین نکته ساده که نیاز به هزینه هم ندارد را جدی نمی‌گیریم.
کلاس‌های درس ما بتنی و خشک هستند
بیات عنوان کرد: کلاس‌های درس ما بتنی و خشک هستند و انتظار داریم که بچه‌ها سر کلاس سکوت کنند و معلم متکلم وحده باشد. هیچ تحرکی در فرآیند یادگیری وجود ندارد. در چنین شرایطی دانش‌آموز چطور شوق یادگیری داشته باشد؟ در کلاس‌های درس ما دانش‌آموزان فعالیتی برای کشف مسائل انجام نمی‌دهند. با این شرایط طبیعی است که بچه‌ها مدرسه را دوست نداشته باشند.
وی اضافه کرد: یکی از زیرنظام‌های تعلیم و تربیت نیروی انسانی و معلم توانمند است اما گاهی افراد غیرمتخصص برای آموزش تربیت بدنی یا به عنوان مشاور در مدارس فعالیت می‌کنند. معلم حرفه‌ای بخش بسیار مهم آموزش است اما ما هیچ گاه به این موضوع باور نداشتیم و تلاش نکردیم که معلمانمان را بروز کنیم. در چنین شرایطی معلم عربی چند ساعتی هم به عنوان معلم ورزش در کلاس حاضر می‌شود درحالی که هر رشته و درسی به تخصص نیاز دارد. ورزش و تحرک در دوره ابتدایی بسیار اهمیت دارد و هزینه زیادی برای انجام پژوهش و مطالعات پیرامون آن صرف شده اما ما به این موضوع توجه نمی‌کنیم.
به گزارش ایسکانیوز، کاربردی نبودن آموزش‌ها، همسو نبودن دوره‌های ضمن خدمت معلمان با نیازهای مدرسه، پویا نبودن روند یادگیری و دخیل نکردن دانش‌آموز در فرآیند تدریس باعث شده تا شوق یادگیری در مدارس کمرنگ شود. علاوه بر این بی‌توجهی به معماری و چیدمان وسایل هم فضای مدرسه را به محیزی سرد و بی‌روح تبدیل کرده است. به همین واسطه کارشناسان معتقدند که آموزش و پرورش به تحولی اساسی نیاز دارد و اگر این موضوع در اولویت قرار نگیرد، شاهد افزایش افت تحصیلی خواهیم بود.
انتهای پیام /
نظر شما