به گزارش خبرنگار بین‌الملل ایسکانیوز، پس از آنکه رئیس‌جمهور آمریکا در جریان مذاکرات اوکراین در واشنگتن ادعا کرد که «هفت جنگ را پایان داده است»، کاخ سفید فهرستی از این درگیری‌ها منتشر کرد که شش مورد مربوط به دوره دوم ریاست‌جمهوری او و یکی دیگر در دوره نخست او است. ترامپ همچنین بارها در سخنرانی‌هایش تمایل خود را برای دریافت جایزه صلح نوبل تکرار کرده است و حتی به انتقاد از کسانی پرداخته که موفق به دریافت این جایزه شده‌اند. اما کارشناسان ادعای ترامپ را زیر سؤال می‌برند.

شرایط نامزدی در جایزه صلح نوبل

نامزدی جایزه صلح نوبل برای همه آزاد است، اما تنها افرادی با شرایط مشخص می‌توانند فردی را نامزد کنند؛ از جمله رؤسای کشورها، اعضای دولت‌ها، برندگان پیشین جایزه نوبل و استادان دانشگاه.

همچنین کمیته نوبل متشکل از پنج کارشناس منصوب پارلمان نروژ پس از بررسی اولیه، نامزدها را با کمک مشاوران داخلی و بین‌المللی ارزیابی کرده و برنده نهایی را هر سال اکتبر اعلام می‌کند. در سال ۲۰۲۵، در مجموع ۳۳۸ نامزد شامل ۲۴۴ فرد و ۹۴ سازمان معرفی شدند.

انتقاد ترامپ از دریافت کنندگان صلح نوبل

قبل از ترامپ باراک اوباما -رئیس‌جمهور سابق آمریکا- در سال ۲۰۰۹، تنها حدود نه ماه پس از آغاز دوره ریاست‌جمهوری خود، جایزه صلح نوبل را دریافت کرد. دلیل این جایزه، تلاش او برای تقویت دیپلماسی بین‌المللی و کاهش تسلیحات هسته‌ای اعلام شد، هرچند بسیاری از کارشناسان و منتقدان معتقد بودند که این جایزه زودهنگام و جنجالی بود و هنوز دستاوردهای ملموس کافی برای آن وجود نداشت.

این در حالی است که ترامپ در یک تجمع دیگر پیش از دومین پیروزی انتخاباتی‌اش در سال ۲۰۲۴، به هوادارانش در دیترویت گفت: «اگر من اوباما نامیده می‌شدم، ظرف ۱۰ ثانیه جایزه نوبل را به من می‌دادند».

او در 2019 نیز اشاره کرد: «اوباما حتی خودش هم نمی‌دانست به چه دلیل آن را گرفته است. او حدود 15 ثانیه آنجا بود و جایزه را گرفت. با من، احتمالا هیچ وقت چنین چیزی رخ نخواهد داد».

علاقه ترامپ به دریافت این جایزه به قدری است که حتی در ژانویه ۲۰۲۰، اظهار کرد که او باید به جای نخست‌وزیر اتیوپی، آبی احمد علی، که کشورش یک توافق صلح در مناقشه مرزی با اریتره امضا کرده بود، برنده جایزه صلح نوبل می‌شد.

همچنین در ۲۰۲۵ طی دیداری با بنیامین نتانیاهو -نخست وزیر اسرائیل- در کاخ سفید، او گفت: «آنها هرگز جایزه صلح نوبل را به من نخواهند داد. من شایسته آن هستم، اما آنها هرگز آن را به من نخواهند داد».

اگه به قبل‌تر نگاه کنیم شاید تقدیر و تشکر نخست وزیر ژاپن نیز دلیلی باشد که ترامپ را بیشتر مشتاق کرده تا به فکر تصاحب نوبل باشد. شینزو آبه -نخست وزیر ژاپن- در جریان مذاکرات با کره شمالی در دوره ریاست‌جمهوری ترامپ، در نامه‌ها و ملاقات‌های رسمی به ترامپ تبریک گفته و از تلاش‌های او در جهت کاهش تنش‌ها و صلح‌آفرینی تقدیر کرده بود.

این در حالی است که ترامپ در 2019 مدعی بود نخست وزیر ژاپن او را نامزد جایزه صلح کرده است. اما آبه هیچ‌گاه به طور رسمی اعلام نکرد که ترامپ شایسته نوبل است؛ صرفا قدردانی دیپلماتیک و تشویق برای اقدامات صلح‌آمیز بود.

هفت جنگی که ترامپ معتقد به پایان دادن آن است

اسکای نیوز در گزارش خود با برشمردن جنگ‌های ادعایی که ترامپ برای اتمام آنها خود را شایسته دریافت جایزه صلح می‌داند را برشمرده و نظر کارشناسان را نیز در این مورد جویا شده است.

درگیری ارمنستان و آذربایجان:

ارمنستان و آذربایجان تقریبا ۴۰ سال است که در وضعیت مناقشه بر سر قره باغ به سر می‌برند. آنها در ۸ آگوست امسال، توافق صلح بین دو طرف در کاخ سفید اعلام شد که در پی آن هر دو رهبر، آقای ترامپ را برای دریافت جایزه نوبل نامزد کردند.

به نظر دکتر زنو -پژوهشگر انجمن هنری جکسون- «از بین تمام ادعاهای صلح ترامپ این یکی از مشروع‌ترین‌هاست»

البته این را نیز باید اشاره کرد که در این مدت بسیاری کوتاه نمی‌توان از موفقیت این قرارداد صلح سخن گفت. اختلافات دو کشور در قره‌باغ ریشه‌ای دیرینه دارد و اقوام و گروه‌های بیشماری در آن درگیر و مدعی هستند.

درگیری تایلند و کامبوج:

در سال ۲۰۲۵، تنش‌های مرزی جدی میان تایلند و کامبوج و درگیری‌ها میان دو کشور بالا گرفت.

در چنین شرایطی، دونالد ترامپ به‌عنوان میانجی وارد عمل شد. پس از تماس تلفنی با رهبران دو کشور، ترامپ با تهدید به تعلیق توافق‌های تجاری با آنها در صورت ادامه درگیری، امکان آتش‌بس را مطرح کرد.

سمیر پوری -مدیر مرکز حکومت و امنیت جهانی در چاتهام هاوس- در این باره می‌گوید: «سبک ترامپ معامله‌گرایانه است. او سعی می‌کند از نظر اقتصادی طرف‌های مختلف را به توقف جنگ ترغیب کند، اما تفاوت زیادی بین توقف جنگ در کوتاه‌مدت و حل ریشه‌ای ریشه‌های درگیری وجود دارد.

او معقتد است این «ظرافت برای ترامپ قابل درک نیست»، در حالی‌که دکتر زنـو اضافه می‌کند که «تنش‌های اساسی همچنان پابرجا و مهم هستند».

درگیری رواندا -کنگو

تنش‌های دیرینه بین این دو کشور آفریقایی از مدت‌های طولانی وجود داشته و در اوایل سال ۲۰۲۵ دوباره شعله‌ور شد. پس از ماه‌ها درگیری، در ماه ژوئن وزرای خارجه دو کشور به کاخ سفید سفر کردند تا توافقی را امضا کنند که بر اساس آن متعهد به پایبندی به آتش‌بس سال ۲۰۲۴ شدند. ترامپ پس از آن خود را عامل برقراری صلح در «یکی از بدترین جنگ‌هایی که تاکنون دیده شده» معرفی کرد.

این در حالی است که گروه شورشی ام۲۳ که در این مناقشه نقش اساسی را دارند در مذاکرات حضور نداشته و توافق را الزام‌آور نمی‌دانند؛ به همین دلیل، با وجود اینکه کارشناسان اقدام آمریکا را بی‌سابقه و مثبت می‌دانند، معتقدند احتمالا درگیری ادامه خواهد یافت.

درگیری ایران-اسرائیل:

ترامپ در درگیری ۱۲ روزه بین ایران و اسرائیل با وجود اینکه نقش حامی رژیم صهیوینستی را بازی کرده اما در مقابل دوربین رسانه‌ها بارها خود را به عنوان میانجی صلح در این جنگ توصیف کرده است.

در حالی که ترامپ خود را پایان دهنده این جنگ می‌داند، بنیامین نتانیاهو -نخست وزیر رژیم صهیونیستی- بارها از رئیس جمهور آمریکا به خاطر همراهی با اسرائیل در این جنگ از او تمجید کرد و شواهد زیادی دال بر همکاری مستقیم نظامی آمریکا با رژیم صهیونیستی وجود دارد که مهمترین آن بمباران سه تاسیسات هسته‌ای ایران بود که توسط بمب افکن‌های آمریکایی انجام شد.

در خصوص جنگ 12 روزه، دکتر پوری معتقد است آقای ترامپ صرفا «این درگیری را به حالت سکون سوق داده» و به علل اساسی آن نپرداخته است. دکتر زنو نیز اضافه می‌کند که «هیچ توافق صلحی» وجود نداشته و «دو طرف اساسا در جنگ هستند».

درگیری هند و پاکستان

این دو کشور سال‌هاست در کشمیر با یکدیگر داری اختلافات ارضی هستند و هر چند وقت یکباره با یکدیگر درگیر می‌شوند و هر چند وقت بین آنها صلحی برقرار می‌شود که اصولا دوامی ندارد. در آخرین نمونه آن در ۱۰ می این دو کشور در کاخ سفید به توافق صلحی دست یافتند .

با برقراری این توافق اگرچه مقامات پاکستانی در نهایت او را برای جایزه نوبل نامزد کردند، اما هند هرگونه دخالت آمریکا را به‌شدت رد کرد و تأکید داشت که مذاکرات «مستقیما بین هند و پاکستان» انجام شده است.

دکتر پوری نیز روابط هند و پاکستان را «سست‌ترین» مورد از ادعاهای صلح رئیس‌جمهور آمریکا توصیف می‌کند و می‌گوید: «ترامپ به هیچ وجه نمی‌تواند ادعا کند که مناقشه هند و پاکستان را حل کرده است، زیرا این بحران به سال ۱۹۴۷ بازمی‌گردد و ریشه‌های ساختاری بسیار عمیقی دارد».

اختلافات مصر و اتپوپی

اختلاف مصر و اتیوپی بر سر سد النهضه (سد بزرگ رنسانس اتیوپی)، از سال‌ها پیش به یکی از مناقشات مهم آفریقا تبدیل شده است. این سد در ۲۰۲۲ به بهره برداری رسید و اتیوپی آن را پروژه‌ای حیاتی برای توسعه اقتصادی و تولید انرژی توصیف می‌کند اما مصر این سد را تهدیدی جدی برای امنیت آبی خود می‌داند.

اواخر ژوئیه پیش‌نویس توافقی با میانجی‌گری آمریکا تهیه شد که مصر آن را امضا کرد، اما اتیوپی از امضا خودداری نمود و مدعی شد واشنگتن جانب قاهره را گرفته است. هرچند این روند به توافق نهایی منجر نشد، اما ترامپ در سخنرانی‌های خود بارها این موضوع را به‌عنوان یکی از دستاوردهای صلح خود معرفی کرد و آن را نمونه‌ای از تلاش‌هایش برای حل منازعات بین‌المللی دانست.

ترامپ همچنین ادعا می‌کرد که بخشی از بودجه ساخت سد را آمریکا پرداخت کرده اما مقامات اتیوپی این ادعاها را به شدت رد می‌کنند و می‌گویند که این سد «بدون هیچ کمک خارجی» ساخته شده است.

درگیری صربستان -کوزووو

کوزوو که در سال ۲۰۰۸ از صربستان اعلام استقلال کرد، همچنان با مخالفت بلگراد مواجه است و در ژوئن امسال تنش‌ها میان دو طرف دوباره شدت گرفت. ترامپ مدعی شد با تهدید به قطع روابط تجاری مانع جنگی بزرگ میان کوزوو و صربستان شده است. رئیس‌جمهور کوزوو نیز گفت اطلاعاتی از مداخله ترامپ برای جلوگیری از درگیری دارد، اما کاخ سفید تنها به توافقی که در سپتامبر ۲۰۲۰ میان دو طرف در واشنگتن امضا شده بود، اشاره کرد یعنی زمانی که آنها متعهد به عادی‌سازی اقتصادی شدند.

آیا ترامپ واقعا می‌تواند برنده شود؟

دونالد ترامپ تاکنون بیش از ۱۰ بار نامزد جایزه صلح نوبل شده است.این موضوع از سوی بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر اسرائیل، نخست‌وزیر کامبوج، یک سیاستمدار اوکراینی و پاکستانی و همچنین قانون‌گذارانی از آمریکا، سوئد و نروژ این موضوع را مطرح کرده‌اند.

دکتر زنو هشدار می‌دهد که رهبران خارجی که او را نامزد کرده‌اند «پیش از هر چیز در حال انجام یک بازی دیپلماتیک هستند»

او می‌گوید: «ترامپ آشکارا نشان داده که هیچ چیزی برایش خوشایندتر از برنده شدن جایزه صلح نوبل نیست. بنابراین این افراد امیدوارند چنین اقدامی برایش خوشایند باشد و برای خودشان منفعتی به همراه بیاورد».

به گفته دکتر پوری، کمپین فعلی او برای پایان دادن به جنگ در اوکراین می‌تواند راه دیگری برای کسب این افتخار باشد. با این حال، دکتر پوری بار دیگر تفاوت بین «مدیریت مناقشه» و «حل مناقشه» را تأکید می‌کند و می‌گوید مداخله‌های ترامپ تنها در حوزه نخست قرار دارد.

او در ادامه می‌گوید: «ترامپ بیشتر در حال مدیریت این درگیری‌هاست و با استفاده از مشوق‌ها یا تنبیه‌های اقتصادی سعی می‌کند دو طرف را پای میز مذاکره بیاورد. او در واقع مناقشه را حل نمی‌کند».

در نهایت، دکتر پوری اضافه می‌کند که هرچند ترامپ بدون شک تلاش می‌کند کارنامه خود را بزرگ‌نمایی کند، عدم دخالت نظامی او -به جز ایران- قابل تقدیر است. او می‌افزاید: «ادعاهای ترامپ گاهی مضحک به نظر می‌رسند، اما مانند بسیاری از ادعاهایش، در دل این مضحک بودن گاهی ذراتی از حقیقت هم یافت می‌شود».

ذکر این نکته نیز مهم است که ادعای ترامپ درباره شایستگی برای دریافت جایزه صلح نوبل با توجه به اقدامات او در مسائل واقعی منطقه‌ای بسیار مورد تردید است. وقتی رئیس‌جمهور سابق آمریکا از اخراج فلسطینی‌ها و آواره کردن ساکنان غزه سخن می‌گوید یا با امضای قراردادهای تسلیحاتی گسترده برای اسرائیل همراهی می‌کند، اکنون میلیون‌ها غیرنظامی در خاورمیانه با تبعات سیاست‌های همدستی ترامپ با نتانیاهو مواجه‌اند و او تنها در این مدت توانسته گروگان‌های آمریکایی- اسرائیلی را آزاد کند.این اقدامات به وضوح در تضاد با اصول بنیادی صلح و حقوق بشر هستند و پرسش‌های جدی درباره معیارهای صلح و عدالت مطرح می‌کند.

علاوه بر این، مقامات برخی کشورها که ترامپ را شایسته چنین جایزه‌ای می‌دانند، در واقع به دنبال کسب امتیازات سیاسی هستند؛ این موضوع نشان می‌دهد که در دنیای سیاست، برای جلب رضایت ابرقدرت‌ها حتی ادعاهای بی‌اساس نیز مطرح می شود.

در همین راستا، کارشناسان بین المللی با اشاره به نقش مخرب ترامپ در شرایط کنونی جهانی امیدوارند هیئت بررسی جایزه نوبل حتی به فکر بررسی نامزدی ترامپ نباشد؛ از نظر آنها، اعلام رسمی بررسی او در هیئت صلح به شدت اعتبار جایزه صلح را زیر سؤال می‌برد.

خبرنگار: ماری ملکی

انتهای پیام/