به گزارش گروه اجتماعی ایسکانیوز، نابه‌سامانی‌هایی مانند ترافیک سنگین، آلودگی هوا یا تراکم بالای جمعیت به گونه‌ای با تهران عجین شده که انگار عناصر تشکیل دهنده‌ی هویت پایتخت همین‌هاست. البته در اداره‌ی این شهر قانون و برنامه و مصوبه آنقدری هست که انگار تهران زیر خروارها سند و قانون در حال جان دادن است. وقتی سراغ مرتضی طلایی که خود از کارنامه‌داران مدیریت شهری تهران است می‌رویم تا نظرش را درباره وضع و حال کنونی شهر جویا شویم بی آنکه تراکم فروشی‌ها و تخلفات را از بیخ و بن منکر شود، شهرداری را هم ناچار از درآمدزایی می‌خواند. او چالش‌های اساسی تهران را همین موارد می‌داند و حتی پیامدهای درازمدت این وضع را هم گوشزد می‌کند اما انداختن همه‌ی تقصیرها به گردن شهرداری را هم منکر می‌شود. چرا که از دید او وقتی همه‌ی اختیارات با مدیریت شهری نیست پاسخگویی درباره مشکلات این حوزه هم نباید انحصاری باشد.

طلایی با صراحت لهجه انحصارطلبی مدیران کشورمان را یادآور می‌شود و این مساله را تا سطح یک فرهنگ شایع در کشور بالا می‌برد و حتی گریزی به ناتوانی رئیس‌جمهور برای دستکاری در ساختار مدیریتی کشور می‌زند. اما در نهایت همه دستگاه‌ها را فرا می‌خواند تا به جای انداختن توپ مسوولیت به زمین یکدیگر راه مشترکی برای برون رفت از بن بست ساختاری کنونی دست کم در سطح اداره شهرها بیابند.

در ادامه گفتگوی ایسکانیوز با مرتضی طلایی نایب رئیس پیشین شورای شهر تهران را می‌خوانید:

مرتضی طلایی درخصوص انتقاد همیشگی به درآمدزایی مدیریت شهری تهران از طریق تراکم فروشی گفت: شهر تهران هم از طرح جامع برخوردار است و هم از طرح تفصیلی. پهنه‌بندی‌های تعریف شده‌ای هم دارد که در هر کدام کاربری‌ها و بارگذاری‌ها هم مشخص است. روال منطقی هم همین است که در کاربری‌ها و بارگذاری‌ها به همه این موارد توجه شود تا شهر هویت پیدا کند. اگر به هر دلیلی طرح جامع و طرح تفصیلی رعایت نشود در درازمدت پیامدهای بسیاری برای شهر به بار خواهد آورد. طی دوره‌های گذشته در خانه‌های ویلایی شمال شهر تهران بارگزاری‌های زیادی اتفاق افتاده اما معابر به همان شکل سابق باقی مانده است. یعنی مثلا اگر به الهیه بروید می‌بینید معابر تقریبا همان شکل گذشته را دارد اما به یک واحد ویلایی چندین طبقه و واحد اضافه شده است. در چنین وضعیتی اگر حادثه غیرمترقبه‌ای رخ دهد واقعا معلوم نیست که چگونه فرایند امدادرسانی در شهر تهران مقدور خواهد شد. همیشه یکی از نگرانی‌های کارشناسان این بوده که اگر حادثه‌ای مثل زلزله در شهر تهران رخ دهد آیا با این وضعیت امدادرسانی امکان‌پذیر خواهد بود یا خیر.

وی با بیان اینکه شهرداری‌ها باید مطابق اسناد بالادستی عمل کنند، تاکید کرد: اما شهر هم باید اداره شود و مدیریت شهری باید بتواند منابع مالی لازم را برای اداره شهر در اختیار داشته باشد. در دوره‌هایی دولت‌ها ردیف بودجه‌هایی را برای کمک به مدیریت شهری مثلا در حوزه حمل و نقل اختصاص می‌دادند. اما به مرور زمان این بودجه‌ها کاهش پیدا کرد یا در مواردی حذف شد. در دوره‌ای که خود بنده در شورای شهر بودم طرح تثبیت در شهرداری تهران اجرا شد. در جایی مثل خیابان آفریقا درصد بالایی از واحدهای مسکونی تبدیل به دفاتر اداری و تجاری شده‌اند. با این وضع شهرداری در عمل انجام شده قرار گرفته است. با اجرای طرح تثبیت شهرداری توانست بخشی از حقوق شهر را از مالکان این واحدها دریافت کند.

طلایی افزود: وظیفه‌ی شورای شهر نظارت بر اجرای درست طرح تفصیلی و طرح جامع شهر است. اگر هم اتفاقی افتاده و تراکم فروشی رخ داده بیشتر باید در کمیسیون ماده پنج شهرداری این موضوع دنبال شود. گاهی پیش آمده که خود کمیسیون ماده پنج در بارگزاری‌ها یا تغییر کاربری‌ها وارد شده و این یکی از چالش‌های مهم این حوزه است. در کمیسیون ماده پنج نماینده وزارت مسکن و شهرسازی یا دیگر دستگاه‌های مرتبط باید ناظر بر رعایت اصول فنی و مهندسی در شهر باشند. شهردار که به تنهایی نمی تواند چنین اقداماتی را پیش ببرد. البته ممکن است تخلفاتی هم رخ دهد. اما مسیر قانونی همین است که گفتم.

عضو پیشین شورای شهر تهران در پاسخ به اینکه آیا علت نارسایی‌ها در حوزه شهری را باید در عدم یکپارچه بودن مدیریت شهری و فقدان اختیارات کافی ببینیم یا تعدد قوانین و اسناد بالادستی، گفت: به مواردی که اشاره کردید یک نکته دیگر را هم باید اضافه کرد. قوانین شهرداری مربوط به گذشته است. بازنگری و اصلاح قوانین برای شهرداری‌ها ضروری است. یک مهندس معمار که برای بازدید به سر ساختمان می‌رود می‌تواند آنجا از روال کار ایرادهای متعددی بگیرد. در همان ساختمان یک مهندس دیگر می‌تواند به استناد همین قوانین هیچ ایرادی نگیرد. شاید وجود تخلفات هم تا اندازه‌ای به همین قوانین بر می‌گردد که به روزرسانی نشده‌اند.

وی افزود: نکته دیگر هم همین یکپارچه نبودن مدیریت شهری است. در اداره کلانشهری مثل تهران باید یک نفر پاسخگو باشد. امروز در حوزه آسیب‌های اجتماعی تهران کدام دستگاه متولی و پاسخگوست؟ هر دستگاهی مدعی است من وظایفم را انجام داده‌ام و دیگری قصور کرده. علت این وضع نبود یک ساختار مدیریتی یکپارچه است و هر دستگاهی می تواند توپ را به زمین دستگاه دیگری بیندازد. در شهری مانند پاریس شهردار حکمران و پاسخگو و نماینده حاکمیت است و برای همین می‌تواند به خوبی مدیریت کند. اما در تهران در مورد همین مساله‌ی آلودگی هوا چه کسی مسوول است؟ همه مسوولیت را به هم پاس می‌دهند.

طلایی در واکنش به اینکه به نظر می‌رسد مدیریت یکپارچه هیچگاه عملی نمی‌شود، چون در این زمینه با فقدان اراده سیاسی از سوی دولت روبرو هستیم، اذعان کرد: یک عامل همین است. اما تمرکزگرایی و انحصارطلبی در مدیریت‌های ما به شکل یک فرهنگ درآمده و هر مدیری در هر بخشی نگاه مطلق دارد و زیر بار دید جامع نمی‌رود. ضمن اینکه ساختار اداره کشور ما بسیط و متمرکز است. در کشوری مثل فرانسه ساختار مدیریتی نیمه بسیط است و قدرت مانور دارد. ما نیاز به اصلاح ساختار مدیریتی کشور داریم. آقای رئیس‌جمهور اخیرا از واگذاری اختیارات مدیریتی به استانداری‌ها سخن گفته بود. اما شاهد واکنش مجلس بودیم که این واگذاری اختیارات باید در چارچوب قوانین مصوب باشد. البته نگرانی از شکل گرفتن ساختار فدرالیستی هم مطرح شد. اما مساله اصلی اینجاست که در عمل این کار با مانع مواجه شد. چون ساختار اداره کشور چنین اجازه ای را به رئیس‌جمهور نمی‌دهد. درباره علت عملی نشدن یکپارچه‌سازی مدیریت شهری هم باید به اراده سیاسی، انحصارطلبی مدیریتی و ساختار توجه کرد.

خبرنگار: محمد شفیعی مقدم

انتهای پیام /