۲۴ مهر؛ در تاریخ چه گذشت؟

امروز ۲۴ مهر برابر با ۱۶ اکتبر تقویم میلادی است. روزی که در تاریخ آبستن وقایع و اتفاقات زیادی در ایران و جهان بوده است.

به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری ایسکانیوز، به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری ایسکانیوز، امروز ۲۴ مهر برابر با ۱۶ اکتبر تقویم میلادی است. روزی که در تاریخ آبستن وقایع و اتفاقات زیادی در ایران و جهان بوده است. به مرور برخی از این وقایع می‌پردازیم.

۱۳۲۲ش:۲۴مهرماه سال ۱۳۲۲(۱۶ اکتبر ۱۹۴۳ ــ دوران جنگ جهانی دوم) وزیران امورخارجه آمریکا و انگلستان که با شوروی ایران را در اشغال نظامی داشتند به تهران آمده بودند تا مقدمات نشست سران این سه کشور را که درجنگ بر ضد آلمان و ژاپن با هم متحد بودند در پایتخت ایران فراهم سازند و سپس برای تنظیم برنامه مذاکرات به مسکو بروند. تعیین تکلیف ایران پس از جنگ، هم از جمله برنامه های این نشست بود.

مطابق اعترافات دین آچسن وزیر امورخارجه پیشین آمریکا که در کتاب خاطرات او (نوشتاری و اودیویی) منعکس است، این متحدان درسال ۱۹۴۱ (۱۳۲۰) قرار گذارده بودند که پس از جنگ، ایران با حفظ تمامیت ارضی تا تدوین و تصویب یک قانون اساسی تازه، زیر نظر یک هیات امنای!! سه نفره (نمایندگان سه کشور) اداره شود. در اجلاس سران دولتهای سه گانه در تهران که از ششم آذر (۲۸ نوامبر ۱۹۴۳) آغاز بکار کرد این تصمیم لغو شد و سران سه دولت در پایان اجلاس خود ضمن اعلامیه ای علاوه بر تمامیت ارضی، استقلال و حاکمیت ملی ایران را هم تضمین کردند. هنوز از چگونگی این تحول اطلاع جامعی در دست نیست، ولی روشت است که ترس روزولت و چرچیل این بود که استالین ایران از چنگ هیات امناء خارج سازد، ولی درگیری با دولت ایران باعث بپاخیزی ایرانیان خواهد شد و فرصت کمک رسانی به آنان وجود خواهد داشت. اسناد ی که تا کنون منتشره شده است، حکایت از آن دارد که چون سران سه گانه که هرکدام بر پایه منافع ملی خود نظر جداگانه و متفاوتی در باره آینده ایران مطرح کرده بود و چون حصول توافق آسان نبود و ادامه بحث هم در آن زمان به مصلحت نبود زیرا که جنگ هنوز با شدت ادامه داشت و نتیجه قابل پیش بینی نبود؛ راه دیگری نبود جز این که وضعیت سیاسی ایران به همان صورتی که بود (بدون تغییر) باقی بماند. در جریان این نشست، شاه وقت تنها سه دقیقه با سران سه کشور ملاقات کرده بود آن هم برای گفتن «خیر مقدم» . وی از این دیدار کوتاه استفاده کرده و درخواست کرده بود که چون پدرش پیر و بیمار است موافقت شود که از جزیره بد آب و هوای موریس به تبعیدگاه دیگری فرستاده شود که چرچیل پذیرفت و رضا شاه به افریقای جنوبی منتقل شد که در همانجا در یوهانسبورگ درگذشت.

مورخان متاخر نوشته اند که بیم از توسعه طلبی استالین سبب شد که سران آمریکا و انگلستان بر تثبیت وضعیت سیاسی ایران تاکید کنند و قانون اساسی به همان صورت باقی بماند.

۱۳۳۱ش:دکتر مصدق ۲۴ مهر ماه ۱۳۳۱ در مجلس شورای ملی حضور یافت و قطع روابط با انگلستان را اعلام داشت. وی گفت که قطع رابطه با این دولت مداخله گر تاثیر در روابط و علائق مردم دو کشور نخواهد داشت. ما در ۱۹ ماه گذشته کوس رسوائی دولت استعمارگر انگلستان را زدیم و آبرویش را در دنیا بردیم و اقتدار آن را تا توانستیم تضعیف کردیم. این دولت در این مدت از تحریم اقتصادی ما، توسل به دولتهای دیگر برضد ما، رشوه دادن به دست نشاندگان داخلی و تحریک ایادی خود در ایران و تهدید و ارعاب نتیجه نگرفت. قبلا تهدیدهای نظامی آن هم اثری نکرده بود. ما خواستیم که با قطع روابط به این تحریکات و تشبثات پایان دهیم. ما روابط گرگ با میش را نمی خواهیم. در طول تاریخ، از این روابط رنجهای فراوان برده ایم. انگلستان مثل هر امپریالیست دیگر نمی خواهد ملل ضعیف رشد و ابراز وجود کنند و بنابراین داشتن رابطه با چنین دولتی درست و منطقی نبوده است. ما می خواهیم رشد کنیم و روی پای خود بایستیم و خودمان باشیم که با داشتن رابطه با انگلستان، تحقق این آرزو امکان پذیر نخواهد بود. دکتر مصدق یک بار دیگر گفت که شرکت نفت انگلستان، دیگر روی ایران را هم نخواهد دید. مجلس اقدام نخست وزیر را با کف زدن و ابراز شادمانی تایید کرد.

۱۸۸۸م: ۱۶اکتبر زادروز «یوجین گلدستون» نمایشنامه نگار شهیر است که در ۱۸۸۸ به دنیا آمد و ۶۵ سال زندگی کرد. در همین روز در سال ۱۹۹۷ آرتر جیمز میچنر نویسنده و مولف بزرگ در ۹۰ سالگی از این دنیارفت. هر دو آمریکایی بودند.

گلد ستون که پدر زن چارلی چاپلین هنرمند تئاتر و سینما هم بود با نماشنامه های خود تئاتر و سینما را به زندگی روزمره مردم نزدیک کرد و به هنر نمایش به عنوان یک وسیله انتقال وضعیت و ایده مفهوم واقعی داد و حرفه نمایش را ، با طرح مسائل سیاسی و اجتماعی در قالب داستان زندگانی، به صورت یک رسانه تمام عیار در آورد. پیش از انتشار نمایشنامه های گلدستون، زیبایی زنان بازیگر؛ اکشن ها؛ طنز گویی و افسانه ها پایه حرفه نمایش (تئاتر و سینما) را تشکیل می دادند. از گلدستون که اواخر عمر به بیماری لقوه دچار شده بود ۳۸ نمایشنامه باقی مانده است که از میان آنها «آنا کریستی» و «آن سوی افق» معروفیت بیشتری دارند.

آرتر جیمز میچنر که در ۹۰ سالگی از این دنیارفت در هر زمینه ای کتاب نوشت، از داستان تا رساله و تحقیق. داستان او تحت عنوان «هاوایی» بیش از هر تبلیغ دیگر، این جزایر را به مردم شناسانید و باعث جلب گردشگر به آنجا شد. این کار او نفوذ عمیق یک داستان خوب را در ذهن مردم ثابت کرده است. به همین سبب، دولتمردان و سیاستمداران و حتی کانونهای اعلان و آگهی تا کنون تلاش بسیار کرده اند تا از هنر داستان نویسی برای تبلیغ استفاده کنند، اما به دلیل برخورداری داستان نگاران از نهایت روشنفکری و فرهیختگی هنوز موفق به رخنه در این حرفه نشده اند.

میچنر که در اسکاتلند تحصیل کرده بود و در هاروارد و دانشگاه تکزاس «تاریخ» تدریس می کرد، صدها نکته آموزنده از خود برجای گذارده است از جمله: زمانی روشنایی پنهان می شود و می خوانید «تاریک»، اما گاهی این خود مردمند که حاضر به مشاهده روشنایی نمی شوند.

او تنها نویسنده ای است که نخستین کتابش «افسانه های اقیانوس آرام (جنوبی)» برنده جایزه پولیتزر شد.

۱۰۶م:یادداشتهای باقی مانده از یک دریانورد یونانی که بسال ۱۰۶ میلادی نگاشته شده و برای نخستین بار در ۱۶ اکتبر سال ۱۹۲۱ به صورت ضمیمه یک کتاب اکتشافات جغرافیایی انتشار یافته است در دقت دست کمی از گزارشهای تنظیمی امروز ندارد. وی در این یادداشتها نقشه راههای کشتیرانی دریای سرخ و شرق اقیانوس هند و اوضاع جغرافیای انسانی، اقتصادی و طبیعی مناطق ساحلی این آبها را ترسیم و روشن ساخته و از دریای سرخ و حاشیه اقیانوس هند به نام دریای «اریتره» نام برده است. موکا (عدن) را مهمترین بندر این منطقه خوانده و نوشته است که جزیره زنگبار مرکز عمده تجارت برده سیاهپوست و صدور ادویه است. از سومالی به عنوان سرزمین بدون حکومت و قانون نام برده (تقریبا همانند امروز) و حبشی ها را مردمانی متمدن و بس آرامش طلب خوانده و نوشته است که هرچه از آبهای کم عرض اریتره درجهت جنوب شرقی و جنوب دور شویم رنگ پوست مردم سیاهتر. لبهایشان کلفت تر و موهایشان مجعد و کوتاه و طول پاهایشان بلندتر از تنه آنها می شود که مردانشان دوندگانی خوب هستند و هیچگاه چوبدستی (نیزه) را از خود دور نمی سازند و ....

این دریا نورد یونانی بدون ذکر نام دولت ها نوشته است که در شرق و غرب دریای مرکزی (مدیترانه) دو دولت بسیار نیرومند و دارای قانون وجود دارد که رقیب یکدیگر هستند و در صلح نیستند و همین حالت دشمنی میان آنها باعث موازنه در سایر اقلیم ها شده است و در جاهای دیگر جز منازعات قبیله ای (داخلی) کسی را با کسی کاری نیست و در عین حال همه از این دو دولت می ترسند.

۲۰۸پیش از میلاد:«چائو ته او» ژنرال یاغی چین با واحد مسلح خود برای این که مجبور نشود به روی سربازان چینی مامور دستگیری اش تیغ بکشد راه جنوب را در پیش گرفت و در نیمه اکتبر سال ۲۰۸ پیش از میلاد از رود سرخ گذشت و در جنوب آن مستقر شد و نام این سرزمین را «نام ویت» گذارد و در آنجا دولتی به ریاست خود تاسیس کرد.

دولت چین از تعقیب این ژنرال و جانشینان او دست نکشید و این کار به صورت یک برنامه دائمی این دولت در آمد و پس از ۳۲۸ سال بالاخره موفق شد تمامی ویتنام را تصرف کند.

دولت چین، نخست نام «نام ویت» را به «جیائم چی» و سپس «جیائو چان» تغییر داد و این کشور به صورت یک ایالت چین در آمد. دولت چین سپس هزاران کشاورز و صنعتگر چینی را به این منطقه کوچ داد که پس از گذشت ۱۹ قرن هنوز خودرا چینیان ویتنامی معرفی می کنند و زبان چینی را از یاد نبرده اند و گروهی از آنان اینک در محله چولان شهر هوشی مین (سایگون سابق) زندگی می کنند.

چینیان ساکن ویتنام بعدا این سرزمین را «آنام» یعنی «جنوب آرام» نامیدند. پس از افتادن حکومت به دست غیر چینیان، نام این کشور به همان اسمی که ژنرال «چائو ته او» داده بود باز گردانده شد، منتها با توجه به دستور زبان بومی: «ویت نام».

۱۷۹۳م:۱۶ اکتبر سال ۱۷۹۳ ماری آنتوانت همسر لویی شانزدهم پادشاه سابق فرانسه و خواهر امپراتور اتریش که در دادگاه انقلاب فرانسه به اعدام محکوم شده بود در ملاء عام در میدانی در پاریس با گیوتین گردن زده شد. این دستگاه به ابتکار یک پزشک فرانسوی به نام دکتر گیوتین ساخته شده بود تا محکومان هنگام اعدام احساس درد نکنند. لویی ۱۶ پادشاه فرانسه و شوهر ماری آنتوانت ۲۱ ژانویه همین سال (۹ ماه پیش از آن) در ملاء عام باگیوتین اعدام شده بود.

اعدام ماری آنتوانت از لحظه روی کار آمدن افراطیون ازجمله روبسپیر در ۲۷ اوت همین (۱۷۹۳) قابل پیش بینی بود. ماری آنتوانت به عنوان شریک جرائم شوهرش و نیز کمک به گسترش فرهنگ لهو و لعب و اسراف ازبیت المال و خیانت به فرانسویان با درخواست لشکرکشی به فرانسه از برادرش محاکمه شده بود.

۱۹۳۴م:راهپیمایی طولانی (۸ هزار کیلومتری) کمونیست های مسلح چین که در محاصره نیروهای دولتی جمهوری چین قرار گرفته بودند به سوی شمال این کشور، شانزدهم اکتبر ۱۹۳۴ آغاز شد که ضمن راه، مائو را به دبیر کلی حزب برگزیدند.

این راهپیمایی یک سال و چهار روز طول کشید و ضمن آن هفتاد هزار تن از چریکهای کمونیست جان سپردند. پس از استقرار درایالت «شانشی» و نزدیک بودن به مرز شوروی موفق به دریافت کمک از این دولت و دست زدن به ضد حمله شدند و اول اکتبر ۱۹۴۹ تاسیس جمهوری توده ای چین را اعلام داشتند که می رود ظرف ده سال آینده ابرقدرت اول جهان شود.

۱۹۴۶م:شانزدهم اکتبر سال ۱۹۴۶، نه تن از ده محکوم دادگاه فاتحان جنگ جهانی دوم، از جمله فون ریبنترپ وزیر امورخارجه دولت هیتلر در محوطه زندان نورنبرگ به دار آویخته شدند. هرمان گورینگ دهمین محکوم، شب پیش از اعدام با خوردن سیانور خودکشی کرده بود.

پس از گذشت دهها سال از آن زمان هنوز روشن نشده است که وی چگونه این سیانور را به دست آورده بود. همه محکوم شدگان از دستیاران نزدیک هیتلر بودند که خود او هم در جریان تصرف شهر برلن به دست ارتش شوروی خودکشی کرده بود.

محکومان با گامهای استوار به سوی چوبه دار رفتند و یکی از آنان هنگام انداختن طناب دار به گردنش فریاد درود بر هیتلر کشید.

۱۹۶۴م:۱۶ اکتبر سال ۱۹۶۴ در سالروز آغاز راهپیمایی طولانی، چین دندان اتمی در آورد و اینک ازلحاظ تعداد سلاحهای هسته ای در ردیف سوم است.هنوز به درستی روشن نیست که ازمیان روسیه و آمریکا، کدامیک اسلحه اتمی بیشتری دارد تا دارندگان ردیف اول ودوم مشخص شوند.

دولت جمهوری توده ای چین در این روز ضمن اعلام آزمایش نخستین بمب اتمی خود تاکید کرد که نخستین کشوری نخواهد بود که به استفاده از سلاح اتمی دست بزند. در این اعلامیه آمده بود که دولت چین تنها به منظور دفاع از چینیان در برابر هرگونه حمله خارجی اقدام به ساختن بمب اتمی کرد.

۱۹۸۲م:۱۶اکتبر سال ۱۹۸۲ جورج شولتز وزیر امورخارجه وقت آمریکا به مجمع عمومی سازمان ملل اخطار کرد که اگر اسراییل را با دادن رای از عضویت در این سازمان اخراج کند؛ دولت امریکا هم از سازمان ملل خارج خواهد شد. درآن زمان در پی حمله نظامی اسراییل به لبنان، پاره ای از کشورها در صدد طرح پیشنهاد تعلیق عضویت آن کشور در سازمان ملل برآمده بودند. ۲۱ سال پس از این رویداد، در همین روز دولت آمریکا یک بار دیگر قطعنامه شورای امنیت دایر بر محکومیت اسرائیل را «وتو» کرد.

۲۰۰۳م:سرهنگ «یانگ لی وی» ۳۸ ساله نخستین فضانورد چین پس از ۱۴ بار گردش به گرد زمین، طبق برنامه قبلی بامداد ۱۶ اکتبر ۲۰۰۳ در دشت «گبی» به زمین بازگشت و دانشمندان چین سفر موفقیت آمیز او را به فضا، مقدمه اعزام فضا نورد از سوی چین به ماه و استقرار یک ایستگاه فضایی همیشگی در مدار زمین است اعلام داشتند، ولی نخست یک سفینه با دو و یا چند سرنشین به مدار زمین در اکتبر دو سال دیگر (۲۰۰۵). مقامات چینی گفتند که چین به سیاست ابدی خود که نه سلطه گری است و نه ماجراجویی ادامه خواهد داد و جهان باید به مردم چین اعتماد داشته باشد.

سرهنگ یانگ به محض پیاده شدن از کپسول سفینه عنوان « قهرمانی خلق » دریافت کرد. سرهنگ یانگ گفت که وی کاری نکرده است، این یک موفقیت گروهی بود که نباید پیروزی فردی تلقی شود.

رسانه ها در سراسر جهان این پیشرفت تکنولوژیک چین را که تا نیمه قرن ۲۰ در فلاکت و بدبختی دست و پا می زد و مورد تجاوز های متعدد نظامی خارجی و زورگویی قدرت های وقت قرار گرفته بود وسیعا منعکس کرده و نوشته بودند: اینک چین در زمینه برنامه های فضایی فعالتر از دو کشور فضانورد دیگر است، زیرا که روسیه (کشوری که هر روز میلیونها بشکه نفت صادر می کند) دچار ضعف مالی است! و آمریکا نیز در پی فاجعه شاتل برنامه های فضایی خود را با وجود اختصاص دادن هر سال ۱۵ میلیارد دلار اعتبار به آن با رعایت احتیاط انجام می دهد.

به اظهار مشاوران فنی رسانه های غرب، دقت کار سفینه «کشتی آسمانی شماره ۵ » چین پیشرفت تکنولوژی این کشور را ثابت کرده است. یک دسته ۱۴ نفری از فضانوردان چینی که برای مسافرت های آتی آماده شده اند به خبرنگاران خارجی گفتند که به مهارت دانشمندان وطن خود اعتماد کامل دارند.

۱۷۵۸: نواه (نوح) وبستر واژه شناس معروف و مولف فرهنگ واژه های زبان انگلیسی به دنیا آمد. وی نخستین مولف واژه نامه انگلیسی «وبستر» است که منظما از سوی بنیاد «وبستر» تکمیل و تجدید چاپ می شوند.

۱۷۷۵: در جریان جنگ استقلال، شهر پورتلند حاکم نشین ایالت «مین» آمریکا توسط ناوگان انگلستان گلوله باران و ویران شد. این شهر که در سال ۱۶۳۲ توسط مهاجران انگلیسی در همسایگی شهرک «وامپانوآگ» محل سکونت بومیان ماچیگون (اصطلاحا سرخپوستان!) ساخته شده بود در سال ۱۷۷۳ مورد حمله این بومیان قرار گرفته و آسیب دیده بود.

۱۸۵۹: جان براون امریکایی که برده ساختن انسان را عملی بر ضد خدا می دانست و به منظور آزاد ساختن سیاهپوستان آمریکایی از قید بردگی دست به قیام مسلحانه زده بود در این روز با پیروان و پسرانش زرادخانه ارتش امریکا در هارپر فری را متصرف شد. وی بعدا دستگیر و اعدام شد. بر خلاف تصور قبلی او، هیچ سیاهپوستی به قیام وی نپیوست!

۱۹۱۲: نخستین تمرین بمباران با هواپیما انجام شد و بمبی از داخل هواپیمای در حال پرواز فرو افکنده شد که دورتر از محل تعیین شده بر زمین اصابت کرد و معلوم شد که باید «هدف» را قبلا بر پایه فرمول «سهمی» در ریاضیات تعیین کنند زیرا که بمب پس از فروافکنده شدن تحت تاثیر دو نیروی متفاوت جاذبه زمین و وزن خود و نیز سرعت هواپیما قرار دارد.

۱۹۵۱: لیاقت علی خان اولین نخست وزیر وقت پاکستان که در ایجاد این کشور مرکب از مسلمانان هندوستان سهم بسزایی داشت و پس از درگذشت محمدعلی جناح رهبری حزب مسلم لیگ را به دست گرفته بود، در یک اجتماع این حزب در راولپندی به دست یک افغان تبار (پشتون) به نام «سعد اکبر زدرانی» هدف دو گلوله قرار گرفت و کشته شد. لیاقت علی خان متولد هند و فارغ التحصیل دانشگاه آکسفورد انگلستان بود. وی که فرزند یک نواب (زمیندار) پنجابی بود عنوان نوابزاده داشت. لیاقت علی خان فردی ضد کمونیست و هوادار غرب (لندن و واشنگتن) بود. پشتونها با وی که بر خط دوراند صحه گذارده و مناطق پشتون نشین را ضمیمه پاکستان کرده بود دشمنی داشتند. وی به همانگونه ترور شده بود که ۵۶ سال بعد بی نظیر بوتو ترور شد (در باغ ملی راولپندی و در اجتماع مردم). مسئله ایالتهای پشتون (پاتان نشین) پاکستان تا امروز ادامه داشته و روز به روز وخامت بیشتری می یابد. طالبان در همین مناطق آموزش نظامی دیده بودند. لیاقت علی خان هنگام مرگ ۵۵ ساله بود.

۱۹۶۲: بحران موشکی کوبا که جهان را در لبه یک جنگ اتمی قرار داده بود از این روز آغاز شد.

۱۹۶۸: در پی ممنوع الورود شدن دکتر «والتر رادنی» به جامائیکا، مورخی که چند کتاب درباره بردگی سیاهپوستان در قاره آمریکا نوشته بود، سیاهپوستان آن جزیره دست به اعتراض زدند و شهر کینگستون را آتش زدند.

انتهای پیام/

کد خبر: 1115041

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
  • نظرات حاوی توهین و هرگونه نسبت ناروا به اشخاص حقیقی و حقوقی منتشر نمی‌شود.
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود.
  • 0 + 0 =