به گزارش خبرنگار فرهنگی ایسکانیوز، امروز یکم ماه رجب سالروز ولادت حضرت امام محمدباقر (ع) است. ایشان در یکم ماه رجب سال ۵۷ هجری قمری در شهر مدینه به دنیا آمد. البته در برخی منابع گفته شده است که امام محمدباقر (ع) در سوم صفر سال ۵۷ متولد شده‌اند که مورد اول قطعیت بیشتری دارد.
پدر بزرگوار امام محمد باقر (ع)، امام سجاد (ع) و مادر ایشان فاطمه دختر امام حسن (ع) است. به این ترتیب نسب ایشان هم به امام حسن (ع) و هم به امام حسین (ع) می‌رسد. در واقعه عاشورا ایشان ۴ سال داشت. امام باقر (ع) پس از شهادت پدرشان و در سال ۹۵ هجری قمری به امامت رسید و تا سال ۱۱۴ هجری قمری به مدت ۱۹ سال پیشوای شیعیان بودند. دوران امامت ایشان همزمان با پنج تن از خلفای بنی امیه به نام‌های ولید بن عبدالملک، سلیمان بن عبدالملک، عمر بن عبدالعزیز، یزید بن عبدالملک و هشام بن عبدالملک بوده است.
مراحل پیشرفت احداث صحن امام محمدباقر(ع) در کاظمین + تصاویر
امام باقر(ع)، در میان خاندان پیامبر(ص) نخستین کسی بود که هم پدر و هم مادر وی فاطمی و علوی بودند؛ زیرا پدر او امام زین العابدین(ع) فرزند امام حسین(ع) و مادرش فاطمه (مکنی به ام عبدالله) دختر امام حسن مجتبی(ع) بود که از زنان با فضیلت و دانشمند بنی هاشم به حساب می‌آمد.
حضرت امام جعفر صادق (ع) در مورد مادر گرامی پیشوای پنجم شیعیان می‌فرماید: «آن بانو (فاطمه دختر امام حسن مجتبی (ع)) صدیقه‌ای بود که همانند او در میان فرزندان امام حسن علیه السلام دیده نشده است.»
از قول حضرت امام باقر (ع) هم واقعه‌ای شگفت انگیز در مورد آن بانوی ارجمند بیان شده که بیانگر مقام والای ایشان است. امام باقر (ع) می‌فرماید: «مادرم نزدیک دیواری نشسته بود که ناگهان دیوار شکافته شد و ما صدای هولناک فرو ریختن دیوار را شنیدیم. در این حال، مادرم دست خود را بلند کرد و به سوی دیوار گرفت و گفت: نه، به حق مصطفی صلی الله علیه و آله سوگند یاد می‌کنم که خداوند اجازه سقوط به تو نداده است. پس دیوار در هوا معلق ماند تا مادرم از آن بگذشت. پس از آن، پدرم امام سجاد علیه السلام، یک صد دینار از برای مادرم صدقه داد.»
کنیه‌های امام محمد باقر علیه السلام
کنیه: نامی است که به جهت احترام برای یک فردمحترمی بکارمی برندکه ازگفتن اسم کوچکش اجتناب شود.
برای امام محمد باقر علیه السلام، در کتب روایی، دو کنیه بر شمرده اند:
۱. ابوجعفر: به مناسب این که امام پنجم پدر امام جعفر صادق علیه السلام است.
۲. ابوجعفر الاوّل: به این دلیل که با کنیه امام جوادعلیه السلام اشتباه نشود؛ چرا که هردو امامِ همام، مُکنّا به ابوجعفر هستند. امام نهم علیه السلام کنیه اش ابوجعفر الثّانی است.
القاب امام محمد باقر علیه السلام چه بود؟
القاب پنجمین امام معصوم علیه السلام به شرح ذیل است:
۱. الامین، امانت دارِ اسرارِ الهی.
۲. الباقر،به معنی شکافنده.
۳. باقرالعلم به معنی شکافنده دانش (دانش ها).
۴. الشاکر به معنی شُکر کننده.
۵. الشاکر لله به معنی شکرکننده خداوند.
۶. الشبیه به معنی اینکه به پیامبراکرم صلی الله علیه وآله وسلم شباهت داشته است.
۷. محمد بن علی الاوّل (برای اینکه با امام جوادعلیه السلام که آن حضرت نیز ملقّب به محمد بن علی است، اشتباه نشود.)
۸. الهادی به معنی هدایت کننده جامعه.
۹. الباقری به این معنی که این صفت را داراست که شکافنده علوم است.
۱۰. الباقران لقب امام پنجم و ششم.
۱۱. الصادقان لقب امام پنجم و ششم.
۱۲. الصادقَیْن لقب امام پنجم و ششم.
۱۳. الصادقون لقب امام پنجم و ششم.
برخی از روایات منتسب به این دو امام بوده است؛ لذا از این واژه ها بهره می برده اند.
۱۴. السیّدان لقب امام پنجم و ششم.
در برخی موارد، رُوات از باب تقیّه کلمه السیّدان را به کار می برده اند.
۱۵. احدهما لقب امام پنجم و ششم.
در برخی روایات که مشخص نبوده است روایت از امام پنجم و یا ششم است، از لقب احدهما استفاده می کرده‌اند.
چرا امام پنجم ما شیعیان را باقرالعلوم می نامند؟ بر اساس روایات و احادیث
روایت های فراوانی وجود دارد که چرا این امام بزرگوار را باقرالعلوم نامیده اند که برخی از این روایت ها عبارتند از:
شیخ صدوق (ره) از عمرو بن شمر روایت کرده، که گفت:از جابر بن یزید جعفی سؤال کردم که برای چه امام محمّد باقر (ع) را باقر نامیدند؟
گفت: به علّت آن که یَبْقُرُ عِلْمَ الدِّینِ بَقْرا؛ أی شقّه شقّا و اظهره اظهارا،( شیخ مفید، الإرشاد فی معرفه حجج الله علی العباد، ج۲، ص ۱۵۹) می شکافد علم را شکافتنی و آشکار و ظاهر می سازد آن را ظاهرکردنی.
یا باقر العلوم
جابر بن عبد اللّه (ره) آن حضرت را در یکی از کوچه های مدینه دید و گفت، ای پسر تو کیستی؟
فرمود:محمّد بن علیّ بن الحسین بن علیّ بن ابی طالب هستم.
جابر گفت: ای پسر به من نگاه کن.
امام (ع) به جابر نگاه کرد.
عرض کرد: سوگند به پروردگار کعبه که این شمایل و خصال رسول خدا(ص) است، ای فرزند، رسول خدایت سلام رساند. امام (ع) در جواب جابر فرمود:مادامی که آسمان و زمین بر جای باشد سلام بر رسول خدای باد، و بر تو باد ای جابر که تبلیغ سلام آن حضرت نمودی، آنگاه جابر به آن حضرت عرض کرد:
یا باقر! انت الباقر حقّا، انت الّذی تبقر العلم بقرا.
و علما گفتهاند: آن حضرت را «باقر» گفتند، سُمِّیَ بِذَلِکَ (باقر) لِتَبَقُّرِهِ فِی الْعِلْمِ- وَ هُوَ تَوَسُّعُهُ. حضرت امام (ع) را باقر نامیده اند، چون دارای علم زیادی بود. (زندگانی حضرت سجاد و امام محمد باقر (ع)، ص ۱۵۴)
در مناقب ابن شهر آشوب نوشته شده است:گفته اند برای هیچ یک از فرزندان حسن و حسین (ع) این اندازه از علوم، از قبیل تفسیر و کلام و فتوا و احکام و حلال و حرام فراهم نشد که برای امام باقر (ع). محمد بن مسلم نقل کرده است که از آن حضرت سی هزار حدیث پرسش کردم. (سیره معصومان، ج ۵، ص ۱۳)
در فصول المهمة آمده است:آن حضرت را بدین لقب میخواندند زیرا علوم را میشکافت و باز میکرد.
قبرستان بقیع
در صحاح آمده است:«تبقر، یعنی توسع در علم».
در قاموس گفته شده است: محمد بن علی بن حسین را باقر میخواندند چون در علم تبحر داشت.
در لسان العرب ذکر شده است:آن حضرت را باقر میخواندند چرا که علم را میشکافت و به اصل آن پی میبرد و فروع علم را از آن استنباط میکرد و دامنه علوم را میشکافت و وسعت میداد.
ابن حجر در صواعق مینویسد:«او را باقر میخواندند و این کلمه از«بقر الارض»اخذ شده است، یعنی آنکه زمین را میشکافد و مکنونات آن را آشکار میکند. زیرا او نیز گنجینههای نهانی معارف و حقایق احکام و حکمت‌ها و لطایف را که جز از دید کوته‌نظران و ناپاکان پنهان نبود، آشکار میکرد.»
انتهای پیام/
نظر شما