به گزارش خبرنگار فرهنگی ایسکانیوز، امروزه روستاها در کنار شهرها به یکی از مراکز اصلی گردشگری تبدیل شده‌اند و تعداد زیادی از گردشگران هم سعی بر این دارند تا تعطیلات خود را در روستاها بگذرانند. در این میان، برخی روستاها به دلیل داشتن پتانسیل و امکانات موجود، از توان بسیار بالایی برای توسعه برخوردار هستند.
شهمیرزاد، ییلاقی پر از باغ گردو / جاذبه‌های گردشگری بهشت کویر ایران
بناب از جمله شهرستان‌هایی است که دارای روستاهای خارق‌العاده با معماری و جاذبه‌های گردشگری خاص است. یکی از این روستاها، صور است که دارای خانه‌هایی است که در دل کوه ایجاد شده‌اند. در ادامه به معرفی این روستا خواهیم پرداخت.
صور روستایی از دهستان بناجوی شمالی از توابع بخش مرکزی بناب در ۲۴ کیلومتری شمال شرقی مرکز این شهرستان قرار گرفته است. رودخانه قلعه چای از ۲ کیلومتری شمال غربی این آبادی می گذرد و کوه دوزلاغ در شمال، کوه پلی گونی در شرق و کوه فرهادداش در یک‌کیلومتری جنوب شرقی صور است.
این روستا از جاذبه‌های بناب، را با غارهای فراوانی که در دل کوه دارد می‌شناسند. غارهایی که البته بخش بسیاری از آنها معماری شده است. هنوز علت دقیق ایجاد این غارها مشخص نیست. اما این احتمال وجود دارد که ساکنان این منطقه برای پناه گرفتن از بلایا و حیوانات وحشی، حفره‌هایی در دل کوه ایجاد کرده‌اند. در این غارها چاله‌هایی برای نگهداری آب نیز وجود دارد.
منابع آبی روستا
یکی دیگر از جذابیت‌های روستای صور، قرارگیری آن در دامنه شیب‌دار کوه و ساختار پلکانی خانه‌ها به حساب می‌آید؛ به‌گونه‌ای که پشت‌بام هر خانه، حیاط خانه بالادستی است.در حال حاضر چشمه‌ای نسبتا پر آب در مرکز روستا قرار دارد که آب شرب روستا از آن تامین می‌شود. این منطقه به‌دلیل کوهستانی بودن آب فراوانی دارد و زمستان‌های آن طولانی است. همچنین تونل زیرزمینی قنات برای آب‌رسانی به اهالی روستا از قدیم‌الایام وجود دارد.
غارهای روستا
جالب اینکه گروه غارنوردان بنابی موفق به شناسایی و کشف ۱۸ غار جدید در روستای تاریخی و صخره‌ای صور شده‌اند. در دو سمت راست و چپ رودخانه‌ای که از وسط روستا می‌گذرد، غارها از جنوب به شمال امتداد یافته‌اند.
معماری صخره ای منحصر به فرد
معماری صخره ای صور نخستین بار در سال ۷۶ توسط اداره میراث فرهنگی بناب مورد شناسایی قرار گرفت. روستای صور در دره‌ای قرار گرفته که در ۲ طرف کوه، منازل و خانه های مسکونی قرار دارد و رودخانه ای از وسط آبادی می گذرد که روستا را به ۲قسمت شمالی – جنوبی تقسیم می کند و معماری های صخره ای نیز در ۲ جهت و در زیر خانه های مسکونی فعلی قرار گرفته اند. بنا به اظهارات روستاییان در اکثر این واحدها معماری صخره ای وجود داشته که تعداد بی شماری از آنها به مرور پر شده و نیاز به پاکسازی دارند. معماری فوق از سمت ورودی روستا که در جنوب قرار گرفته آغاز شده و به سمت شرق، واحد به واحد ادامه دارد. سپس در قسمت شمالی روستا نیز این واحدها ادامه یافته و طبق اظهار مردم محلی حتی در قسمت شمالی فضاهای بزرگ تری نیز وجود داشته که پر شده است. در حال حاضر چشمه ای نسبتاً پرآب در مرکز روستا قرار دارد که منبع آب شرب روستا محسوب می شود. به طور کلی منطقه صور به دلیل کوهستانی بودن، آب فراوانی دارد و زمستان های آن طولانی است.
وضعیت معماری هر واحد صخره ای عبارت است از اتاق نشیمن، طویله، انباری با پلان های مدور و بعضاً بیضی که در وسط اتاق نشیمن به صورت سکویی مرتفع با ارتفاع ۸۰ سانتی متر تا ۲۰/۱ سانتی متر که در بالای این فضای گنبدی شکل مرتفع نورگیری است که احتمالا جهت روشنایی تعبیه شده است. طویله دورادور سکوی اتاق نشیمن قرار گرفته و آغل را در کنار سکوی نشیمن در داخل سنگ به طرز ماهرانه ای کنده اند که حتی جای بستن حیوانات را نیز در کنار دیوار آغل به صورت حلقه های تراشیده اند.در گوشه هایی از این مجموعه‌ها فضاهایی نیز به عنوان انباری تعبیه شده است.در دیواره‌ها و پایه های سنگی حفره هایی که محل های پیه سوز است، دیده می شود.همچنین سوراخ هایی به عنوان قلاب برای آویزان کردن یا بستن وسایل وجود دارد.
در حال حاضر بر روی این معماری خانه های روستایی قرار دارد که وضعیت آنها نیز قابل توجه است. از هر واحد صخره ای، راهی به واحد کناری وجود دارد و بنا به اظهارات محلی ها این فضاها در چند طبقه هستند که راهی به زیرزمین خود معماری صخره ای وجود دارد. راه ارتباطی به واحدهای کناری و زیرزمین حفره‌ها هستند که در مواقع اضطرار از آنها استفاده می کردند. داخل معماری فوق، تاریک و تنهاعامل روشنایی آن نورگیرهای بسیار کوچک و روزنه های ایجاد شده در سقف است. فضاها، طاقچه ها، طاقنماها، حفره ها، آغل‌ها و … جملگی به وسیله کلنگ ایجاد شده اند که هنوز آثار آن دیده می شود و سنگ موجود سنگ ماسه ای است که انسان به راحتی می‌تواند در آن دخل و تصرف کند. ورودی این معماری‌ها به وسیله دالان های چوبی پوشانده اند که آب باران و برف به داخل نفوذ نکند.
ویژگی های روستا
برخی کارشناسان معتقدند ویژگی‌های بافت تاریخی این روستا مهم‌تر از روستای کندوان است. در حال حاضر این روستا جزو روستاهای زنده کشور محسوب می‌شود. خانه‌های اهالی آن به‌وسیله کلنگ و ابزار انسانی در دل کوه ساخته شده است. موضوعی که این غارها را برجسته و حائز اهمیت می‌کند، پیچیدگی در ساختار معماری آنها است. و از همین رو، ساختار معماری غارهای صور پیشرفته‌تر از کله‌قندهای کندوان است. در واقع، غارهای کندوان به‌شکل ساده ساخته شده‌اند. اما خاک غارهای صور به‌مرور زمان از خاک ماسه‌ای به سنگ ماسه‌ای تبدیل شده‌اند و از مقاومت و ویژگی منحصربه‌فردی برخوردار هستند.
همچنین در داخل غارهای صور گودال‌های کوچکی وجود دارد که برای ذخیره آب استفاده می‌شدند. به احتمال زیاد تاریخ ساختاری این غارها به دوران غارنشینی می‌رسد؛ ولی از لحاظ تنوع خاک‌شناسی با خاک کندوان یکی است.
انتهای پیام/
نظر شما