به گزارش خبرنگار سیاسی ایسکانیوز؛ اظهارات محمد جواد ظریف، معاون راهبردی رئیسجمهور در حاشیه اجلاس داووس سوئیس موج جدیدی از واکنشها را علیه وی برانگیخته است.
بیشتر بخوانید؛
ماموریت کمرمق علیه کودتای قالیباف!/ از پایداری برخی نمایندگان تا موتورسواران جمعه
وی در ماههای اخیر با حواشی از جمله «حضور غیرقانونی» در کسوت معاونت راهبردی مسعود پزشکیان مواجه شده است که تقریبا پای ثابت انتقادات برخی نمایندگان در مجلس است و حالا برخی از سخنان وی در داووس نیز حاشیهساز شده است. پیش از انجام این سفر پیشبینی میشد که حضور ظریف در این اجلاس و همزمانی آن با برخی زمزمههای داخلی درباره «مذاکره با آمریکا»، سفر معاون ریاست جمهوری را پیش از پیش زیر ذرهبین میبرد.
سخنگوی وزارتخارجه در توضیح این سفر گفته است قرار بود سید عباس عراقچی وزیر امور خارجه نیز به همراه ظریف به داووس برود اما به دلیل حضور در نشستی دباره فلسطین از همراهی ظریف خودداری کرد. هر چند به گفته بقایی سفر عراقچی به نشست شورای امنیت سازمان ملل برای بررسی موضوع فلسطین با توجه به برقراری آتشبس، این سفر به تعویق افتاد.
گفتنی است سال ۱۳۹۲، حسن روحانی بهعنوان رئیسجمهور در داووس حاضر شد. سال ۱۳۹۳ و ۱۳۹۵ ظریف بهعنوان وزیر خارجه در مجمع جهانی شرکت کرد. ایران در بعضی ادوار این اجلاس مثل سالهای ۱۳۹۶، ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹ نیز شرکت نکرد. سال ۱۳۸۹ ایران برای اولین بار به داووس دعوت نشد. اما به نظر میرسد این دور از حضور ایران به لحاظ تحولات بینالمللی و برخی از مسائل داخلی هم از بابت فرد شرکت کننده و هم از لحاظ سخنان و مصاحبههای وی پرحاشیهترین حضور ایران در دوره های گذشته است.
ظریف چه گفت که خشم مخالفان را برانگیخت؟
محورهای مخالفت با حضور ظریف در اجلاس داووس را اجمالا به ۳ دسته میتوان تقسیم کرد:
الف) غیرقانونی بودن تصدی مسئولیت معاونت راهبردی ریاست جمهوری: این مسئله علاوه بر سبقه آن که قطعا مورد نقد قرار میگرفت، در پی پاسخ ظریف به فرید ذکریا نیز برجسته شد. ظریف در قسمتی از این گفتوگو درباره موضوع انتصاب وی به مقام معاونت راهبردی رئیسجمهور اظهار گفته است: «افرادی که کمپینهایی را علیه من راه میاندازند، اعتقاد دارند که انتصاب من نقض قانون است. این تفسیر آنهاست و ما تفسیر متفاوتی داریم. برخی از جریانهای مخالف تلاش کردهاند پروندههایی علیه من تشکیل دهند تا مرا از سمت فعلیام برکنار کنند. یکی از این ادعاها، تابعیت فرزندانم است که در زمان دانشجویی من در آمریکا متولد شدند و تابعیت آمریکایی دارند. این مسئله کاملاً در چارچوب قوانین بوده و نقضی صورت نگرفته است.» این در حالی است که بسیاری از مسئولین از جمله رئیس مجلس بارها بر استفاده از ابزار قانونی در مواجهه با حضور ظریف در دولت تاکید کردهاند.
ب) مذاکره با آمریکا در دولت ترامپ: معاون ریاستجمهوری در پاسخ به سؤال زکریا درباره مقاله اخیرش در فارن افرز و در توضیح این گزاره که ممکن است در دوران ترامپ فرصتی برای یک توافق با ایران وجود داشته باشد، گفت: «امیدوارم اینبار، ترامپ جدیتر، متمرکزتر و واقعبینانهتر عمل کند. او بولتون را کنار گذاشت. او برایان هوک را کنار گذاشت. پمپئو را کنار گذاشت.» مذاکره با آمریکا پیشتر در گفتگوی مسعود پزشکیان با شبکه آمریکایی NBC نیز جنجال برانگیز شده بود.
پ) اظهارات ظریف درباره جلیلی: وی در بخش دیگری از گفتگو با فرید زکریا همچنین گفته است: «اگر تندروها در ایران مسئولیت داشتند، من هم اکنون نمیتوانستم آزادانه در خیابانهای تهران قدم بزنم.» این محور از اظهارات ظریف بسیار بیشتر از دو محور دیگر مورد نقد مخالفانش قرار گرفته است.
کمپین بازداشت ظریف به جرم کودتا
مهری طالبی دارستانی، مبتکر ایده «کلینیک ترک بیحجابی» یکی از نامهای پرتکرار روزهای اخیر در انتقاد از ظریف است. وی با اشاره به غیرقانونی بودن سمت ظریف نوشته است: «یک موجود غیر قانونی، علنا علیه قوانین جمهوری اسلامی قیام کرده است. آقای اژهای ریاست محترم قوه قضائیه جمهوری اسلامی، آقای قالیباف و نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی. فراموش کردید موجودیت شما از نظام اسلامی است؟! ظریف غلط کرد با هر آن کس بخواهد با او در تقابل با دین همراه شود.»
وی امروز نیز در اقدامی جدید کارزاری برای بازداشت ظریف راه اندازی کرده است. اردستانی درخواست بازداشت را به دلیل تلاش ظریف در جهت براندازی نرم نظام و اقرار صریح به تضاد با قوانین اسلام و جمهوری اسلامی در داووس اعلام کرده و نوشته است از دیروز تا کنون ۱۶ هزار نفر این کارزار را امضاء کردهاند.
استارت راهاندازی کمپین بازداشت ظریف صرفا به اردستانی محدود نیست و پیش از نیز روحالله مومن نسب، دبیر شورای امر به معروف تهران نیز ظریف را متهم به کودتا کرده و نوشته بود: «نیروهای ضد کودتا باید ظریف را بهمحض ورود به کشور بازداشت و تحت بازجویی قرار دهند؛ در غیر این صورت کشور بهزودی دچار بحرانهای پیچیدهتر و بسیار خطرناک خواهد شد. گام دوم کودتا برداشته شد! گذشته از اشکالات حقوقی جدی که بر صلاحیت شورایعالی ولسازی فضای مجازی مبنی بر رفع موانع دسترسی سکوهای صهیونیستی به اطلاعات مردم ایران (رفعفیلترینگ) وجود دارد، اساساً مصوبات شورا بدون طی روال مشخصی که در آییننامه آمده است، قابلیت اجرا ندارد…»
وحید یامین پور، مجری صدا و سیما نیز در همین چارچوب خطاب به معاون ریاست جمهوری نوشت: «فردای روزی که آمدید هنیه را در تهران زدند، بعد فرماندهان حزب الله و سیدحسن و جنگ لبنان و حمله هوایی به ایران و بعد سقوط سوریه... حالا هم فاجعه تورمی و دلار و طلا... مثلا جنگ با ما و منطقه قرار بود چه کند که نکرده؟ جنگ بعدی با ارسال پالس ضعف داخلی آغاز می شود که شما انجامش می دهید.»
رضا پناهیان پسر علیرضا پناهیان، در واکنش به سفر محمدجواد ظریف معاون راهبردی رئیس جمهور به داووس و اظهارات او درباره خطر رئیس جمهور شدن سعید جلیلی، وی را سادهلوح نامید و در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «این حجم از مسئولیت غیرقانونی و سفر و مصاحبه غیرقانونی جناب ظریف غیرقابل تحمل است! کشور در شرایطی نیست که فردی ساده لوح انقدر نسنجیده در سطح بین الملل از طرفش صحبت کند!»
روزنامه جوان نیز به عنوان یکی دیگر از حامیان سعید جلیلی در برابر بخشی از سخنان ظریف که فضای پس از روی کار آمدن جلیلی را ترسیم کرده بود، نوشت:«هیچ فرقی بین ظریف و احمدینژاد در خسارتهایی که با سخنرانیها ایجاد میکنند، نیست. کاش ظریف قدری در دروغسازی و نسبت ناروا دادن به مخالفانی که ۱۳ میلیون نفر از مردم ایران به آنان رأی دادند خلاقیت داشت. دقیقاً همان حرفهای رئیس سابقش را تکرار میکند که اگر فلانی میآمد در خیابانهای تهران دیوار میکشید. اکنون از رئیسجمهور میخواهیم در چند جمله نسبت سخنان ظریف در داووس را با راهبرد کلی دولت خود به مردم شرح دهد.»
ماموریت پنهان ظریف؟
خبرگزاری فارس همزمان با سفر ظریف به داووس گمانه ماموریت پنهان وی را مطرح کرد و از قول کنعانیمقدم، تحلیلگر مسائل سیاسی نوشت: «حضور غیرمنتظره ظریف در سوئیس شائبه مذاکرات پنهان و دور از هماهنگی را تقویت میکند و اگر هم قرار باشد تحولاتی در سطح دیپلماتیک رقم بخورد باید طبق روال آن و از طریق وزارت خارجه و در چارچوب قوانین جمهوری اسلامی باشد. دخالت یک معاونت غیرمرتبط و غیرقانونی در امور رسمی و خارجی کشور، انحراف از مر قانون است.»
مجتبی امینی، تهیهکننده سریال گاندو نیز در راستای همین نگاه در شبکه ایکس نوشت: «محرمانه در داووس؛ خدا به خیر کنه». هنگامه شهیدی، فعال رسانهای نیز نوشت: «جواد ظریف از طرف دولت ماموریت دارد، در حاشیه اجلاس داووس با تیم ترامپ مستقیما وارد مذاکره شود. عراقچی هم که در شورای امنیت سازمان ملل در حال مذاکره است.»
عبدالرضا داوری، مشاور پیشین احمدینژاد نیز نوشت: «مجمع جهانی اقتصاد در داووس، کانون سالانه گفتوگو، مذاکره و لابی در نهادهای قدرت و ثروت جهانی است و درست در روزی که ترامپ به کاخ سفید رفت، جواد ظریف هم با هماهنگی مقامات و نهادهای عالی رتبه و بالادستی نظام عازم داووس شد تا ایستگاه اول در مسیر حل منازعات ایران و آمریکا را بنا کند.»
در پاسخ به گمانهزنی درباره هدف سفر ظریف به داووس سرانجام اداره کل رسانه معاونت راهبردی رئیس جمهوری اعلام کرد: «هیچگونه مذاکرهای در داووس با آمریکا و یا هیچ کشور ثالث دیگری در این خصوص صورت نگرفته و بدیهی است هرگونه مذاکرهای، بر اساس تصمیم مقامات عالی نظام و در چارچوبهای معمول دیپلماتیک با محوریت وزارت امور خارجه انجام میشود.» ظریف نیز پیشتر در حاشیه همایش وفاق ملی که در کتابخانه ملی برگزار شد در جمع خبرنگاران در رابطه با احتمال مذاکره با دولت جدید آمریکا، گفته بود: «تصمیم گیری این موضوع با مقامات نظام است، من میگویم همیشه امکان دارد.»
انتقادات از ظریف به عرصه پیام رسان ها و شبکه های اجتماعی محدود نماند و امروز کامران غضنفری نماینده مردم تهران در تجمع برای مطالبه عزل و محاکمه جواد ظریف به معاون راهبردی رئیس جمهور به شدت انتقاد کرد. غضنفری در این تجمع که با عنوان تجمع قانونی و شرعی امت حزب الله در میدان پاستور برگزار شد، گفت: «ظریف پیش از انقلاب با حمایت ساواک به آمریکا رفته است. در این حین بین شعارهای مرگ بر نفوذی حضار،نام پزشکیان نیز برده میشود.»
موافقان ظریف در پاسخ به مخالفان چه گفتند؟
احمد زیدآبادی، روزنامهنگار اصلاحطلب درباره انتقاد به پزشکیان و ظریف درخصوص مذاکره با آمریکا نوشت: «برخی از این تندروهایی که آقای پزشکیان و ظریف را بر سر مذاکره با آمریکا، آماج انواع توهینها و تهدیدهای خود قرار دادهاند، من ندیدم که حتی در حد یک جمله نسبت به اظهارات محمدجواد لاریجانی در مورد لزوم مذاکره با شیطان در قعر جهنم در صورت ایجاب مصالح نظام موضعی گرفته باشند! این نوع برخوردهای دوگانه نشان میدهد که مشکل آنان مذاکره نیست، پای لحاف ملا در میان است!»
با فاصله اندکی از اظهارات ظریف، محمدجواد لاریجانی در یک گفت و گوی تلویزیونی در شبکه یک در پاسخ مجری که پرسید شما با ترامپ مذاکره میکنید؟ گفته بود: «به زودی با آمریکا مذاکره میکنیم... اگر بخواهیم برای رهایی از فشارهای اقتصادی بحث مذاکره با آمریکا را مطرح کنیم، درست نیست، ولی اگر مصالح نظام ایجاب کند با شیطان در قعر جهنم نیز مذاکره میکنیم.» این اظهارات با واکنش چندانی در میان مخالفان مذاکره با آمریکا روبرو نشد.
علی جنتی وزیر ارشاد دولت یازدهم و دیپلمات پیشین نیز در دفاع از اظهارات ظریف در زمینه مقاومت خطاب به منتقدان نوشت: «هر ایرانی شرافتمند که مصاحبه دکتر جواد ظریف در داووس را در دفاع جانانه از ایران و مقاومت فلسطین ببیند احساس غرور و افتخار میکند. او صدای رسای ملت ایران درصحنه جهانی است. آنان که نمیتوانند این بالندگی و جوانمردی را ببینند، زبان درکام گیرند و عرض خود نبرند.»
صرف نظر از اظهارات تند و تیز منتقدان ظریف و رقبای سیاسی پزشکیان، به نظر میرسد کشاندن مطالب داخلی مانند نحوه تعامل جناح های داخلی با یکدیگر و گلایه از این بداخلاقیها در حاشیه یک کنفرانس بینالمللی خطای استراتژیک معاونت راهبردی ریاستجمهوری است و همانطور که پیشتر اشاره شد، سومین محور سخنان وی بیشتر از همه خشم مخالفانش را برانگیخت. در این زمینه ابراهیم رضایی، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نوشته است: «کشاندن مباحث داخلی به پروندههای بینالمللی خطاست؛ کاری که ظریف یکبار در مواجهه با البرادعی و یکبار در مواجهه با هاله اسکندری انجام داد و این بار در داووس. راه اشتباه سابق را دوباره نیازمایید، شخص رئیس جمهور باید جلوی این خطاهای خطرناک و بزرگ را بگیرد».
البته حامیان ظریف بر این باور هستند که وی بهطور غیرمستقیم به جامعه جهانی این پیام را داده است که ایران ممکن است در آینده سیاستهای تهاجمیتری را اتخاذ کند، بنابراین باید فرصتهای دیپلماتیک را غنیمت بشمارند اما با پذیرش این مدعا باز هم نمیتوان کشاندن مسائل داخلی به عرصه بینالمللی را خطا نشمرد.
البته مسئله مهمتر این است که ساحت سیاست خارجی ایران از جمله مذاکره احتمالی با دولت آمریکا همچنان یکی از عرصههای پرتنش در رویارویی دو طیف سیاسی کشور است و واقعیت این است که اگر در شرایط حساس فعلی راهبرد مورد توافقی در سطح کلان برای مواجهه با غرب تبیین نشود این حجم از کشمکش درباره مسائل زیربنایی لطمات جبران ناپذیری را به کشور وارد خواهد کرد که غبار آلود کردن فضا و ایجاد زمینه برای تصمیمگیری های احساسی و غیرکارشناسی یکی از آنها است.
انتهای پیام/
نظر شما