به گزارش گروه فرهنگی ایسکانیوز، برای گرفتن فال حافظ و تعبیر و تفسیر آن باید علم و سواد کافی داشت. به همین دلیل تصمیم گرفته‌ایم تا هر روز تفسیری یکی از غزل های حافظ شیرازی را برایتان بگذاریم. امروز ۲۹ شهریور غزل شماره ۵۹ می‌پردازیم:

بیشتر بخوانید:

فال حافظ / شهریست پرظریفان و از هر طرف نگاری

دارم امیدِ عاطفتی از جناب دوست / کردم جنایتی و امیدم به عفوِ اوست
دانم که بگذرد ز سرِ جرمِ من که او / گر چه پری وشست ولیکن فرشته خوست

چندان گریستیم که هر کس که برگذشت / در اشکِ ما چو دید روان گفت کاین چه جوست
هیچ است آن دهان و نبینم ازو نشان / مویست آن میان و ندانم که آن چه موست

دارم عجب ز نقشِ خیالش که چون نرفت / از دیده ام که دَم به دَمش کار شُست و شوست
بی گفت و گوی زلفِ تو دل را همی کشد / با زلفِ دلکش تو کرا رویِ گفت و گوست

عُمریست تا ز زلفِ تو بویی شنیده ام / زان بوی در مشامِ من هنوز بوست
حافظ بَدَست حالِ پریشانِ تو ولی / بر بویِ زلفِ یار پریشانیت نکوست

شرح و تفسیر غزل شماره ۵۹ دیوان حافظ شیرازی

شرح و تفسیر بیت یکم

دارم امیدِ عاطفتی از جناب دوست / کردم جنایتی و امیدم به عفوِ اوست

گناهی کرده ام امّا از حضور دوست امید مرحمت دارم . و امیدم به عفو او است . یعنی امید مرحمت و شفقت را از دوست قطع نمی کنم زیرا که کریم الشأن و عالی جناب است و اگر چه من گناهکارم ولی امید به غفران و عفوش دارم . [ عاطفت = شفقت / جناب = حول و اطراف خانه / جنایت = گناه ]

شرح و تفسیر بیت دوم

دانم که بگذرد ز سرِ جرمِ من که او / گر چه پری وشست ولیکن فرشته خوست

می دانم که از سرِ گناهم می گذرد یعنی از گناهم چشم می پوشد زیرا جانان گر چه مانند پری زیباست ولی خلق خوش فرشته را دارد یعنی مثل پریرویان بد خلق نیست و خلق و خوی خوش فرشته را دارد . [ جرم = گناه / پری وش = وش از ادات تشبیه است ، مانند پری ]

شرح و تفسیر بیت سوم

چندان گریستیم که هر کس که برگذشت / در اشکِ ما چو دید روان گفت کاین چه جوست

از عشق جانان بقدری گریه کردم که هر کس جریان اشکِ ما را دید . حیرت زده گفت : این چه چشمه است . یعنی در عشق جانان آنقدر به ما گریه و بکاء دست داد که از اشکِ چشم مان ، سیلاب و جویبار پیدا شده و روان گشت به حدی که هر کس آن را دید گفت این چه جوی است .

شرح و تفسیر بیت چهارم

هیچ است آن دهان و نبینم ازو نشان / مویست آن میان و ندانم که آن چه موست

دهان جانان هیچ است که از او نام و نشانی نمی بینم و میانش هم موی است اما نمی دانم که آن چه موست . [ هیچ است آن دهان = دهان را به اعتبار کوچکی اش به هیچی وصف کرده ]

شرح و تفسیر بیت پنجم

دارم عجب ز نقشِ خیالش که چون نرفت / از دیده ام که دَم به دَمش کار شُست و شوست

از نقشِ خیالِ جانان عجب دارم که چگونه از چشمم نرفت با اینکه دائماََ کارش شست و شو است . یعنی من که از اضطراب عشق این همه گریه می کنم و از چشمم این همه چشمه ها جاری می شود. تعجب می کنم که چگونه نقشِ خیالت با این همه اشک و شست و شو پاک نمی شود و نمی رود .

شرح و تفسیر بیت ششم

بی گفت و گوی زلفِ تو دل را همی کشد / با زلفِ دلکش تو کرا رویِ گفت و گوست

زلفت بی گفت و گو یعنی بدون علت و بی سبب دل می برد . پس با این زلفِ دلربا برای تو ، چه کس را با تو روی گفت و گو است . یعنی زلفت که بی گفت و گو دل دیوانه را خود به خود جلب می کند پس چه کسی مجال گفت و گو با زلفِ دلکش تو دارد . [ گفت و گو = سخن ، حرف / دلکش = دلربا ، جلب کننده ]

شرح و تفسیر بیت هفتم

عُمریست تا ز زلفِ تو بویی شنیده ام / زان بوی در مشامِ من هنوز بوست

دیر زمانی است که بوی زلف تو به مشام من رسیده است ولی هنوز آن بو در مشامم باقی است . یعنی بوی زلفت بقدری مؤثر است که بعد از گذشت زمانی هنوز آن بو را حس می کنم و از مشامِ خاطرم هرگز نمی رود . [ عمری است = زمانی ، مدتی / مشام = عضوی در دماغ که بو را حس می کند / هنوز = الآن / شنیده = در اینجا به معنی بوییده ]

شرح و تفسیر بیت هشتم

حافظ بَدَست حالِ پریشانِ تو ولی / بر بویِ زلفِ یار پریشانیت نکوست

ای حافظ، حالِ پریشان و نابسامان تو خوب نیست اما به امیدِ زلفِ جانان یا به سبب بوی زلف جانان این پریشانیت بهتر است . یعنی اگر چه به واسطۀ پریشانی از فراق حالت بَد است اما به امید جمعیت وصال این پریشانی به نفع تو است . زیرا که پایان فراق، وصال است.