به گزارش گروه فرهنگی ایسکانیوز، امروز ۱۶ اردیبهشت برابر با ۶ مِی تقویم میلادی است. روزی که در تاریخ آبستن وقایع و اتفاقات زیادی در ایران و جهان بوده است. به مرور برخی از این وقایع می‌پردازیم.

بیشتر بخوانید:

۱۵ اردیبهشت در تاریخ چه گذشت؟

رویدادها:

۶۸۰ - مرگ معاویه ابن ابی سفیان

معاویه بن ابی سفیان سر سلسله امویان ششم ماه می سال ۶۸۰ میلادی در ۷۸ سالگی درگذشت.این روز پس از تطبیق تقویم ها به دست آمده است. وی در سال ۶۶۱ میلادی پس از قتل علی (ع) به دست خوارج در کوفه، خود را خلیفه اعلام کرده بود. معاویه که از بستگان عثمان بود، قبلا از سوی عمر بن الخطاب حکمران سوریه شده بود تا در برابر دولت بیزانتاین (قسطنطنیه) ایستادگی کند. معاویه در سال ۶۵۷ میلادی در صّفین با علی (ع) وارد جنگ شده بود که بعدا حل مسئله به داور واگذار شده بود. معاویه مقر خود را از دمشق تغییر نداد. از زمان او بود که رهبری جهان اسلام به صورت سلطنت درآمد. معاویه در طول حکومت خود مصر را تسخیر کرد.

۹۰۰ - شاه سامانی: نخست، زنده کردن زبان پارسی و بعد؛ جهانگشایی

شاه اسماعیل سامانی [که به نظر می رسد کارهای او سرلوحه برنامه های جمهوری پارسی زبان و ایرانی تبار تاجیکستان قرارگرفته است] در ماه می سال ۹۰۰ میلادی در شهر بخارا به خواست سران لشکرش که اصرار داشتند به بغداد حمله کنند و به خلافت عباسیان پایان دهند پاسخ رد داد.

شاه سامانی برای توجیه پاسخ خود، در یک اجتماع عمومی (اصطلاحا؛ بارعام) گفت که بزرگترین برنامه ما باید احیاء زبان فارسی و فرهنگ نیاکان باشد نه وسعت بخشیدن به قلمرو. اگر پیش از رسیدن به این هدف که واجب محض است، دست به لشکرکشی به نقاط دوردست زنیم از هدف اصلی (احیاء فرهنگ ملی) دور خواهیم شد. به علاوه، ما با حمله نظامی به بغداد، دشمنان تازه برای خود خواهیم ساخت که فعلا و در آغاز کار، به مصلحت ما نیست. پیامدهای یک جنگ قابل پیش بینی نست. [واحد پول تاجیکستان «سامانی» نام دارد. دولت تاجیکستان نام شاه اسماعیل سامانی را بر قلّه کوهی در این کشور استراتژیک و زادگاه نژاد آرین گذارده است.].

شاه اسماعیل سامانی ـ مردی که پرچم زنده کردن زبان پارسی و فرهنگ ایرانی را به دوش گرفت در ماه می سال ۸۴۹ میلادی در فرغانه خراسان بزرگتر (منطقه فرارود) به دنیا آمده بود. وی بسال ۹۰۷ میلادی درگذشت.

۱۷۷۵ - قیام پاتریک هنری در انگلستان

ششم ماه می سال ۱۷۷۵ ، پاتریک هنری اندیشمند و مبارز آمریکایی از مهاجر نشینان انگلیسی این سرزمین خواست که بپاخیزند و آزادی و استقلال خود را از دولت انگلستان بگیرند ـ انگلیسی که با آنان پنج هزار مایل فاصله دارد و از چنین مسافتی حق حکومت کردن بر آنان را ندارد.

وی برای تحریک و ترغیب مهاجرنشینان به قیام، این جمله مشهور خودرا که در «تاریخ» باقی مانده است بیان داشت: "به من آزادی و استقلال بدهید، و یا مرگ.".

پاتریک هنری که ۲۹ ماه می ۱۷۳۶ به دنیا آمده و ششم ژوئن (جون) ۱۷۹۹ درگذشت یک خطیب رادیکال بود.

مورخان، هنری را که از راه وکالت در دادگاه امرارمعاش می کرد در ردیف سامیوئل آدامس و توماس پین قرارداده اند. هنری که در ویرجینیا (کلنی قدیمی انگلیسی ها در آمریکای شمالی) زندگی می کرد برخلاف بیشتر همشهریان خود از آغاز کار ضد سلطنت بود، و یک جمهوریخواه. در آن زمان و در آغاز انقلاب استقلال، بیشتر مهاجر نشینان انگلیسی تنها خواهان استقلال امور خود بودند، ولی برضد سلطنت انگلستان نبودند. پاتریک هنری در عین حال عضو مجلس محلی ویرجینیا بود. در آن زمان بابت عضویت در شوراها و پارلمانها دستمزد پرداخت نمی شد و کاری داوطلبانه و خدمت به جامعه به حساب می آمد.

۱۸۸۲ - کشف میکروب سِل به دست «رابرت کُخ» آلمانی

«رابرت کُخ Koch» زیست شناس آلمانی ششم ماه می سال ۱۸۸۲ کشف خود، میکروب سِل (توبرکل باسیلوسTubercle Bacillus ـ باسیل دو کُخ) را اعلام داشت. وی ۲۴ مارس (دو هفته پیش از آن) این میکروب را که در طول تاریخ بیش از یک میلیارد انسان را کوته عمر کرده است، کشف کرده بود. پروفسور کخ بعدا راه ایزوله کردن این میکروب را به دست آورد که در برابر داروها مقاومت می کرد و می توانست سالها درگوشه ای کمین کند و درفرصت مناسب (ضعیف شدن بدن براثر بیماری های دیگر و یا قحطی، بدغذایی و زحمت زیاد) دست به فعالیت بزند. پروفسور «کخ» علاوه برکشف عامل بیماری سل، با مسافرت به مصر و هند، میکروب کلرا (وبا) را نیز کشف کرد و همچنین در سال ۱۹۰۶، آتوکسیلAtoxyl را برضد مالاریا ساخت که مشابه «کنینQuinine» است. «کُخ» که در ۲۷ ماه می ۱۹۱۰ درگذشت در سال ۱۹۰۵ برنده جایزه نوبل شد. او در ۱۱ دسامبر ۱۸۴۳ در بادن بادن آلمان به دنیا امده بود.

بیماری سل تا کشف «استرپتوماسینStreptomycin» در سال ۱۹۴۳ توسط دکتر شامیوئل واکسمن اوکراینی Shamuel Waksman درمان نداشت، تنها بیماران را در آسایشگاهها، تقویت جسمانی می کردند و استراحت می دادند تا مرگشان را به تاخیر اندازند. برای تکمیل درمان بیماری سل، در سال ۱۹۴۶ دارای پارا آمینو سالسیلیک اسید، در سال ۱۹۵۲ ایزونیازیدIsoniazid، درسال ۱۹۶۷ رفامپیسینRefampicin و در سال ۱۹۷۲ پیرازیامیدPyrazinamide ساخته شده است. همچنانکه بر تکامل داروهای درمان سل افزوده می شود، مقاومت باسیل دو کُخ هم سخت تر می شود، لذا افراد باید بموقع واکسن بزنند و از محیط پراکندگی این میکروب هوابُرد دوری جویند تا درامان بمانند.

۱۸۸۹ - روزی که برج ایفل برای بازدید عموم باز شد

برج ایفل در پاریس و در کنار رود سن، از ششم ماه می سال ۱۸۸۹ به روی مردم و بازدید کنندگان باز شد. این برج پولادین به نام سازنده آن «گوستاو ایفل»، La Tour Eiffel نامیده شده است. در قرن ۲۱ هر سال بیش از شش میلیون نفر از این برج معروف در جهان دیدن می کنند. بر فراز این برج یک آنتن ۲۴ متری هم قرار دارد. ارتفاع ساختمان برج ۳۲۴ متر است. وزن برج که در سال ۱۸۸۷ در دست ساخته شدن بود هفت هزار و سیصد تن است. با وجود این، بادهای شدید می توانند قسمت بالای برج را هفت ـ هشت سانتیمتر تکان دهند. در سال ۱۹۰۲، صاعقه به قسمت بالایی این برج آسیب زد.

۱۲۹۱ - شکست نیروهای دولتی از سالارالدوله و کشته شدن یپرم خان

شانزدهم اردیبهشت سال ۱۲۹۱ هجری خورشیدی در زد و خورد نیروهای دولتی با افراد مسلح سالارالدوله پسر مظفرالدین شاه که ادعای سلطنت داشت در نزدیکی همدان، نیروهای دولتی شکست خوردند و با برجای گذاردن مقدار زیادی اسلحه و مهمات فرارکردند.

در پی این شکست، از تهران یپرم خان رئیس نظمیه (پلیس) که از مجاهدان مشروطیت بود و در شکست دادن محمدعلی شاه مشارکت فعال کرده بود، با افرادش عازم جنگ با مدعیان سلطنت شد.

پیرم ۲۹ اردیبهشت در نبرد با هواداران مسلح سالارالدوله کشته شد. سالارالدوله سال ها در مناطق غرب ایران با نیروهای دولتی زد و خورد می کرد و تا شهر ساوه هم پیشروی کرده بود که بالاخره شکست خورد. یپرم از ارامنه بود.

۱۳۴۰ - درپی اعتصاب معلمان، علی امینی نخست وزیر شد

در پی اعتصاب و تظاهرات خیابانی معلمان تهران و کناره گیری شریف امامی از نخست وزیری، شانزدهم اردیبهشت ۱۳۴۰ دکتر علی امینی مأمور تشکیل کابینه شد و ضمن نطقی کشور را در وضع بد اقتصادی و در آستانه ورشکستگی مالی توصیف کرد که تحت تأثیر این اظهارات، بهای زمین و خانه ظرف چند روز به کمتر از نصف قیمت سابق پایین آمد.

برخی مدعی شده بودند که تظاهرات معلمان به اشاره آمریکا صورت گرفته بود تا با تغییر کابینه، اصلاحاتی که از شاه خواسته شده بود عملی شود. دولت آمریکا می خواست که با انجام یک رشته اصلاحات در ایران، بهانه تبلیغات از دست کمونیست ها و شوروی خارج شود.

۱۳۵۷ - امام خمینی (ره) طی یک مصاحبه با روزنامه لوموند در مورد وقایع ایران اعلام کرد که:... این شورشها مقدمه انفجار عظیمی استکه نتایجش غیرقابل محاسبه است. هدف از تظاهراتی که پلیس در مقابله - با شرکت افراد مزدور ترتیب داده است و هدف از کشتارهائی که در هر شهر و روستا پیش می آید این است که مانع از سرنگون شدن شاه گردد، - کمال مطلوب به ایجاد یک دولت و حکومت اسلامی است. مع ذلک نخستین اشتغال خاطر سرنگون کردن این رژیم خودسر و خودکامه است.

۱۹۷۱ - امیرعباس هویدا و موضوع استقلال بحرین

طبق سندی که در سال ۱۳۸۷ انتشار یافت، امیرعباس هویدا نخست وزیر وقت در جلسه غیر علنی سران حزب ایران نوین که ۱۶ اردیبهشت ۱۳۵۰ (ماه می ۱۹۷۱) برگزار شده بود در پاسخ به برخی از شرکت کنندگان درجلسه که درباره «بحرین» و عدم رضایت عمومی ایرانیان از جداشدن آن از خاک وطن پرسیده بودند تنها به گفتن این جملات بسنده کرده بود: "بحرین به مثابه یکی از دختران ما بود که این دختر شوهر کرد و رفت و چون عضوی از خانواده ما بوده باید بمانند بزرگ هرخانواده از او پشتیبانی کنیم و خواهیم کرد!.".

اعتراض ایرانیان به تصمیم شاه و عدم رضایت از این بابت بود که پس از سالها حمایت از خواست ملت که بحرین گوشه ای از وطن است که دولت لندن آن را به گروگان گرفته بود و امضای قانون استان چهاردهم شدن این مجمع الجزایر، ناگهان [و به نظر پاره ای از مورخان و مفسران رویدادها، تحت فشار واشنگتن] در یک مصاحبه عمومی مطبوعاتی در هند گفت که وضعیت بحرین در یک رفراندم روشن شود ولی این رفراندم تنها در بحرین برگزار شد! نه در سراسر ایران. نارضایی ایرانیان از بابت جداشدن بحرین هیچگاه از میان نرفته و بعدا که امیرعباس هویدا نخست وزیر وقت برغم اعتراض ملت و استیضاح نمایندگان پارلمانی حزب پان ایرانیست موضوع جداشدن بحرین را به مجلس داد و برای تصویب آن پافشاری کرد شریک این جرم شاه شد که عملی خلاف قانون اساسی و سوگندی بود و هردو قبلا یادکرده بودند که حافظ حدود و ثغور ایران باشند. این دو اختیار تجزیه کردن وطن را نداشتند.

پس از پیروزی انقلاب، یکی از اتهامات وارده به امیرعباس هویدا همین موافقت با تجزیه وطن بود که در بهار ۱۳۵۸ محاکمه و اعدام شد. این اتهام در پرونده شاه باقی بود که در تابستان ۱۳۵۹ در مصر درگذشت. از آن زمان هیچیک از مقامات کشور جدایی بحرین را لفظا تایید نکرده است. از آغاز قرن ۲۱ و هزاره سوم و بویژه پس از پیشرفت در فعالیت های اتمی ایران و سر ازخواب برداشتن ناسیونالیسم ایرانی، سخن گفتن علنی از استقلال بحرین در برابر ایرانیان دل شیر می خواهد.

۱۹۷۶ - یک زمین لرزه شدید منطقه فریولی Friuli در شمال شرقی ایتالیارا تکان داد و ویرانی سنگین به بار آورد. تلفات این زلزله بیش از نهصد مقتول و مجروح بود.

انتهای پیام/